تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 144 |
تعداد مقالات | 1,440 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,163,385 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,798,067 |
بررسی ساختار تودههای جنگلی بلوط تخریبیافته در زاگرس شمالی (جنگلهای پیرانشهر و سردشت) | ||
پژوهش و توسعه جنگل | ||
دوره 9، شماره 4، اسفند 1402، صفحه 535-552 اصل مقاله (771.52 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30466/jfrd.2023.54794.1678 | ||
نویسندگان | ||
جلال هناره* 1؛ سید کاظم بردبار2؛ مهدی پورهاشمی3؛ صابر قاسمپور4 | ||
1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران | ||
2استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران | ||
3استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
4محقق، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه و هدف: بهمنظور مدیریت صحیح جنگل به ابزارهایی نیاز است که با استفاده از آنها بتوان تغییرات ایجاد شده در ساختار جنگل را بررسی کرد. در این پژوهش برای بررسی ساختار جنگلهای مخروبه بلوط پیرانشهر و سردشت در استان آذربایجانغربی، دو قطعهنمونه یک هکتاری با ابعاد 100 در 100 متر، در دو توده با شرایط متفاوت شامل دارساروین سردشت (دانه و شاخهزاد، تاج پوشش 30 درصد) و پردانان پیرانشهر (شاخهزاد متراکم، تاجپوشش 90 درصد) بررسی شد. مواد و روشها: در این پژوهش، بررسی ساختار با استفاده از شاخصهای تراکم، قطر، ارتفاع و رویهزمینی، موقعیت مکانی و همچنین شاخصهای مبتنی بر نزدیکترین همسایه در دو قطعهنمونه یک هکتاری انجام گرفت. متغیرهای ساختاری تمام درختان موجود در قطعهنمونه بهتفکیک پایههای تکتنه و شاخهزاد اندازهگیری شدند. مشخصات گونه، مختصات مکانی، قطر در ارتفاع 5/0 متری تنه، قطر برابر سینه و ارتفاع تمام درختان اندازهگیری شد. برای تیپبندی پوشش جنگلی نیز سه معیار تراکم گونهای، سطح مقطع و تاجپوشش، مورد استفاده قرار گرفت. برای تشریح و کمیسازی ویژگیهای ساختاری تودههای جنگلی در این پژوهش، از شاخصهای مبتنی بر نزدیکترین همسایه استفاده شد. بدین منظور از شاخصهای فاصله تا نزدیکترین همسایهها، زاویه یکنواخت، کلارک و اوانز، آمیختگی، اختلاف قطری و اختلاف تاجپوشش استفاده شد. محاسبات مربوط به ویژگیهای ساختاری تودههای مورد بررسی با استفاده از نرمافزار SPSS نسخۀ 20 و محاسبات مربوط به شاخصهای ساختاری با استفاده از مجموعه نرمافزاری Crancod نسخۀ 3/1 انجام شد. یافتهها: در قطعهنمونه دارساروین سردشت 277 پایه در هکتار و در قطعهنمونه پردانان پیرانشهر، 747 پایه جست گروه در هکتار برداشت شد. نتایج شاخص کلارک و اوانز با مقدار 82/0 و 94/0 بهترتیب برای تودههای دارساروین و پردانان و زاویه یکنواخت به همین ترتیب با مقدار 56/0 و 52/0 نشان داد در هر دو توده الگوی پراکنش مکانی کپهای و الگوی پراکنش گونهای تصادفی است. نتایج شاخص آمیختگی نشاندهنده آمیختگی بیشتر درختان همسایه، در توده پردانان (65/0) نسبت به توده دارساروین (38/0) است. میانگین شاخص اختلاف قطری برای قطر در ارتفاع نیممتری تنه، اختلاف بیشتر توده پردانان (55/0) نسبت به دارساروین (46/0) را نشان میدهد. اما شاخص اختلاف تاجپوشش نشاندهنده اختلاف بیشتر دارساروین (58/0) نسبت به پردانان (53/0) در تاجپوشش درختان است. نتیجهگیری کلی: در مجموع نتایج شاخص تنوع ترکیبی، نشان داد سطح تنوع ترکیبی مکانی، گونهای و ابعادی پائینی در دو توده جنگلی مورد تحقیق وجود دارد و این نتایج تحت تاثیر عوامل تخریبی و همچنین محدودیت تجدید حیات، همخوانی دارد. با توجه به تفاوت تودهها در دو قطعهنمونه مورد بررسی نتایج حاصل از این شاخصها میتواند بهعنوان مبنایی برای مقایسه با سایر جنگلهای مشابه و تعیین مقدار انحرافات بهوجود آمده در اثر فرایندهای طبیعی و دخالتهای انسانی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین رسیدن به یک الگوی مدیریت و شیوه جنگلشناسی مناسب در جنگلهای این منطقه و تعیین ساختار و برنامهریزی بر اساس وضع موجود با استفاده از این شاخصها ضروری بهنظر میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
آمیختگی؛ بلوط؛ ساختار جنگل؛ نزدیکترین همسایه | ||
مراجع | ||
Biabani, K.; Pilehvar, B.; Safari, A., Comparison of spatial patterns and interspecific association of Gall oak (Quercus infectoria Oliv.) and Lebanon oak (Q. libani Oliv.) in two less degraded and degraded oak stands in northern Zagros (Case study: Khedrabad, Sardasht). Iranian Journal of Forest and Poplar Research 2016, 24 (1). 77-88. (In Persian) Corral, J.J.; Wehenkel, C.; Castelanos, H.A.; Vargas, B.; Dieguez, U., A permutation test of spatial randomness: application to nearest neighbor indices in forest stands. Journal of Forest Research 2010, 15 (4). 218-225. FAO, 2020. Global Forest Resources Assessment 2020 – Key findings. Rome. https://doi.org/10.4060/ca8753en Farhadi, P.; Soosani, J.; Alijani V.; Adeli, K., Comparison of the Quercus brantii and Pyrus glabra boiss species structure in Zagros forests (Case Study: Ghalehgol Forest, Khoramabad City, Iran), International Journal of Biosciences 2013, 3 (8). 210-217. (In Persian) Ghazanfari, H.; Namiranian, M.; Sobhani H.; Mohajer, R.M., Traditional forest management and its application to encourage public participation for sustainable forest management in the northern Zagros mountain of Kurdistan province, Iran. Scandinavian Journal of Forest Research 2004, 19 (4). 65-71. Gorji Bahri, Y., Study of site quatity of Caucasian Alder (Alnus subcordala C. A. MeY.) in the Caspian Region (west of Mazandaran province). Iranian Journal of Forest and Poplar Research 2000, 4 (1). 1-24. (In Persian) Henareh Khalyani J.; Pourhashemi M., The need to develop a strategic plan for the restoration and development of the country's forests in line with the UN Decade of Ecosystem Restoration (2021-2030). Iran nature 2021, 6 (1). 25-33. (In Persian) Henareh Khalyani, J.; Ahmadi Sani, N.; Rashidi, F., Mapping of the distribution and canopy density of Northern Zagros forests using Sentinel-2 satellite images in the West Azerbaijan province, Iran, Journal of Renewable Natural Resources Research 2022, 13 (1). 51-65. (In Persian) Hosseinzadeh R.; Soosani J.; Naghavi H., The Performance of small samples in quantifying structure central Zagros forests utilizing the indexes based on the nearest neighbors. Journal of Plant Ecosystem Conservation 2021, 8 (17) :41-56. (In Persian) Hui, G.Y.; Zhang, G.; Zhao, Z.; Yang, A., Methods of Forest Structure Research: a Review. Current Forestry Reports 2019, 5 (3), 142-154. Jazirehi, M.H.; EbrahimiRostaghi, M., Silviculture in Zagros, University of Tehran Press, Tehran 2003, 560 p. (In Persian) Kint, V.; Wulf Robert, D.; Noel, L., Evaluation of sampling methods for the estimation of tructural indices in forest stands. Ecological Modeling 2004, 180 (4), 461-476. Li, Y.; He, J.; Yu, S., Spatial structures of different-sized tree species in a secondary forest in the early succession stage. European Journal of Forest Research 2020, 139 (5), 709–719. Moradi, N.; Ghahramany, L.; Valipour, A., Monitoring changes in the structural characteristics of pollarded oak stands (Case study: Kocher Forest in Kurdistan province, Iran). Iranian Journal of Forest and Poplar Research 2022, 30 (1), 83-102. (In Persian) Moridi, M.; Fallah, A.; Pourmajidian, M.; Sefidi, K., 'Quantitative Analysis of Forest Structure at Growing Up Volume Stage in the Evaluation of Natural Beech Stands (Case Study: Kheyroud Forest)', Iranian Journal of Forest 2021, 13 (2), 115-128. (In Persian) Motz, K.; Sterba H.; Pommerening, A., Sampling measures of tree diversity. Forest Ecology and Management 2010, 260 (11), 1985–1996. Oliver, C.D.; Larson, B.C., Forest Stand Dynamics, John Wiley, New York 1996, 520p. Pastorella, F.; Paletto, A., Stand structure indices as tools to support forest management: an application in Trentino forests (Italy). Journal of Forest Science 2013, 59 (4), 159-168. Piroozy, F.; Soosani, J.; adeli, K.; Maleknia, R.; Naghavi, H.; hossinzadeh, R., The comparison of forest structure in Oak stands with different density and mixture (Case study: Noyjian forests of Khorramabad). Forest Research and Development, 2018, 4 (1). 15-28. (In Persian) Pommerening, A., Approaches to quantifying forest structures. Forestry 2002, 3 (75), 305-324. Pommerening, A., Evaluating structural indices by reversing forest structural analysis. Forest Ecology and Management 2006, 224 (3), 266-277. Pourhashemi, M.; Panahi, P.; Zandbasiri, M., Structural characteristics of oak coppice stands of Marivan Forests, Journal of Plant Research is the Iranian Journal of Biology 2015, 27 (5), 766-776. (In Persian) Rahimi, H., Bordbar, S. K., Pourhashemi, M., khanhasani, M., safari, H., Jalilian, N. Structure analysis of oak forest stands using neighborhood-based indices (case study: Chaharzebar and Barzeh forests, Kermanshah Province). Forest Research and Development 2023, 9 (1), 115-127. (In Persian) Ruprecht, H.; Dhar, A.; Aigner, B.; Oitzinger, G.; Raphael, K.; Vacik, H., Structural diversity of English yew (Taxus baccata L.) populations. European Journal of Forest Research 2010, 129 (1), 189-198. Safari, A.; Shabanian, N.; Heidari, R.H.; Erfanifard, S.Y.; Pourreza, M., Spatial pattern of Manna Oak trees (Quercus brantii Lindl.) in Bayangan forests of Kermanshah. Iranian Journal of Forest and Poplar Research 2010, 18 (4), (In Persian) Sagheb-Talebi, Kh.; Sajedi, T.; Pourhashemi, M., Forests of Iran: A Treasure from the Past, A Hope for the Future. Springer 2014, 152p. Salehyan, M., Comparison of Forest Structure Utilized by Traditional Method with Less-Disturbed Forest Stands in Northern Zagros (case study: Baneh, western Iran), Master's thesis, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan 2009, 84p. (In Persian) Sefidi, K.; Heidari, Z.; Soltani, A.; Maleknia, R., Structural characteristics of oak communities (Quercus infectoria) in Shineh Galayie Forest, Lorestan province. Forest Research and Development 2020, 6 (1), 153-164 (In Persian) Szmyt, J., Spatial statistics in ecological analysis: from indices to functions. Silva Fennica 2014, 48 (1), 1-31. Szmyt, J.; Ceitel, J., Zróżnicowanie przestrzenne i grubościowe drzew w niepielęgnowanych drzewostanach sosnowych o różnym zagęszczeniu początkowym [Spatial and size diversity of trees in untended pine stands of different initial density]. Sylwan 2011, 155 (11), 749–759. Szmyt, J.; Dobrowolska, D., Spatial diversity of forest regeneration after catastrophic wind in northeastern Poland. iForest 2016, 9 (3), 414-421. Wang, H.; Z, G.; H, G.; Li, Y.; Hu, Y.; Zhao, Z., The influence of sampling unit size and spatial arrangement pattern on neighborhood-based spatial structure analyses of forest stands. Forest Systems 2016, 25 (1), 1-9. Zabihollahi S.; Fathizadeh O.; Jamshidi Bakhtar A.; Shabanian N.; Namiranian M., Horizontal and Vertical Structure of Northern Zagros Forests in Relation to Traditional Forestry System (Case study: Havare- Khol Forests). Ecology of Iranian Forest 2021, 9 (17), 62-74. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 298 |