تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 150 |
تعداد مقالات | 1,491 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,264,085 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,896,085 |
بررسی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و کانیشناسی خاکهای گچی شمال ارومیه | ||
تحقیقات کاربردی خاک | ||
مقاله 7، دوره 4، شماره 2، بهمن 1395، صفحه 90-72 اصل مقاله (987.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
لیلا پاشایی1؛ شهرام منافی* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه | ||
2استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه | ||
چکیده | ||
خاکهای گچی، بخش مهمی از منابع اراضی را در مناطق خشک و نیمهخشک دنیا به خود اختصاص میدهند و گچ متداولترین کانی سولفاتی در خاکهای نواحی خشک و نیمهخشک میباشد. تجمع گچ در خاکها بسیاری از خواص فیزیکوشیمیایی، کانیشناسی و مهندسی خاکها را متأثر میسازد و در بسیاری از زمینهها مشکلات جدی برای فعالیتهای انسانی ایجاد میکند. در این پژوهش، 9 خاکرخ که اغلب خاکهای واقع در مواد مادری گچی در منطقه نوشینشهر بودند، حفر و نمونهبرداری شدند. سپس ویژگیهای مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و کانیشناسی آنها طبق روشهای استاندارد تعیین و خاکها بر اساس کلید ردهبندی خاک امریکایی (2014)، ردهبندی گردیدند. براساس نتایج حاصل، مقدار گچ خاکها از 91/62 درصد در افق Cyy خاکرخ شماره 1 تا 91/2 درصد در افق Ap خاکرخ شماره 8 متغیر بود و هرگونه تغییر درمقدار گچ خاکها با تغییر سایر ویژگیهای خاکها همراه بود. نتایج نشان داد که خاکهای حاوی بیشترین مقدار گچ، دارای رنگ روشنتر، بافت سبکتر و کمترین مقدار رس، مواد آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی کمتر و قابلیت هدایت الکتریکی بیشتری بودند و با کاهش مقدار گچ، مقادیر پارامترهای بالا بهطور معکوس تغییر یافتند. نتایج مطالعات کانیشناسی نشان داد که کانیهای اسمکتایت، ایلایت، کلرایت، کائولینایت، ورمیکولایت و پالیگورسکایت کانیهای رسی غالب در این خاکها بودند. منشأ ایلایت، کلرایت و کائولینایت، موروثی تشخیص داده شد، درحالیکه، منشأ ورمیکولایت به تغییر شکل ایلایت نسبت داده شد. کانیهای اسمکتایتی در این خاکها از سه منشأ توارث از سنگ مادر، تغییر شکل کانیهای دیگر (ازجمله ایلایت) و نوتشکیلی حاصل آمدهاند. پالیگورسکایت نیز دارای منشأ پدوژنیک بوده و در اثر نوتشکیلی در خاک تشکیل شده است. مقایسه کانیشناسی رس خاکهای با مقادیر مختلف گچ، حضور بیشترین مقدار اسمکتایت را در خاکهایی با بیشترین مقدار گچ نشان داد. کانی پالیگورسکایت تنها در خاکهای با مقادیر بالای گچ شناسایی شد، درحالیکه در خاکهایی که حاوی گچ کمتری بودند، کانیهای ایلایت و کلرایت غالب بودند و در این خاکها پالیگورسکایت نیز شناسایی نشد. در نهایت، با توجه به تأثیر گچ بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و کانیشناسی خاکهای مورد مطالعه، لازم است برای بهرهوری بهینه این خاکها، مدیریت آنها مورد تجدید نظر قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
نوتشکیلی؛ تغییر شکل؛ اسمکتایت؛ پالیگورسکایت | ||
مراجع | ||
References
Abdelgavad G.M., 1992. Gypsiferous soil properties and management. The Arab center for the studies of arid zones and dry lands. Damascus, Syrian Arab Republic, 68p.
Abtahi A. 1980. Soil genesis as affected by topography and time in highly calcareous parent materials under semiarid condition in Iran. Soil Science Society of America Journal, 44: 329-336.
Abtahi A., and Solhi M. 1992. The effect of topography and time on the formation of soil in calcareous parent material under semiarid climate in Bajgah region. Proceedings of 3rd Iranian soil science congress. 5-8 September 1992. Karaj. Iran.
Al-Dabbas M.A., Schanz T., and Yassen M. J. 2010. Comparison of gypsiferous soils in Samara and Karbala areas, Iraq. Iraqi Bulletin of Geology and Mining, 6 (2): 115- 126.
Azizi P., Mahmoodi Sh., Torabi H., Masihabadi M.H., and Homaee M. 2011. Morphological, Physico-Chemical and clay mineralogy investigation on gypsiferous soils in southern of Tehran, Iran. Middle-East Journal of Scientific Research, 7 (2): 153-161.
Aznar J.M., Poch R.M., and Badia D. 2013. Soil catena along gypsecous woodland in the middle Ebro Basin: soil properties and micromorphology relationships. SJSS. Spanish Journal of Soil Science, Vol. 3, Issuel. 28-44.
Banaei M.H., Moameni A., Bybordi M., and Malakouti M.J. 2005. The Soils of Iran, Soil and Water Researcher Institute, 500p.
Barnhisel R.I., and Bertsch P.M. 1989. Chlorites and hydroxy-interlayered vermiculite and smectite. P 729-788, In: Dixon, J.B., Weed, S.B. (Eds.), Minerals in Soil Environments. Second edition. Soil Science Society of America, SSSA Book Series, Vol. 1 Madison, WI, USA.
Baydaa H.M. 2004. Effect of soaking and leaching on collapsibility of gypseous soil. M.Sc Thesis, Building and Construction Department, University of Technology. Baghdad, Pp. 136.
Baydaa H.M., and Abd Farhan M. 2009. Decreasing permeability of gypsiferous soils by bentonite. International Arab Science Journal, 12: 17-23.
Biscaye P.E. 1965. Mineralogy and sedimentation of recent deep-sea clay in the Atlantic Ocean and adjacent seas and oceans. Geological Society of American Bulltain, 76:803-831.
Boyadgiev T.G., and Verhey W.H. 1996. Contribution to utilitarian classification of gypsiferous soils. Geoderma, 74: 321-328.
Deer W.A., Howie R.A., and Zussman j. 1971. Rock forming minerals, sheet silicates. Vol. 3, Longman Publication, 270p.
Dixon J.B., and Weed S.B. 1989. Minerals in soil environments. Published by soil. Soil Science Society of America. Madison. Wis USA, pp. 1144.
Dultz S., and Ku¨hn P. 2005. Occurrence, formation, and micromorphology of gypsum in soils from the Central-German Chernozem region, Geoderma, 129: 230– 250.
Eswaran H., and Zi-Tong G. 1991. Properties, genesis, classification and distribution of soilwith gypsum. In Nettleton, W.D. (Ed). Occurrence, characteristic, and genesis of carbonate, gypsum and silica accumulation in soils. Soil Science Society America, Special Publication, 26: 89-119.
Farpoor M.H. 2002. The relationship between geomorphology and evolution of gypsiferous soils in rafsanjan region. PhD. Thesis of Soil Science. Agriculture faculty of Isfahan University of Technology. 71-92p. (In Persian)
Farzamnia P., Manafi Sh., and Momtaz H.R. 2015. Formation and evolution of soils formed on quaternary sediments in a part of Urmia plain. Journal of soil Management and Sustainable Production, 5 (2): 93-111. (In Persian)
Florea N., and Al-Jounmaa Kh. 1998. Genesis and classification of gypsifrous soils of the Middle Euphrates Floodpain, Syria. Geoderma, 87, 67-85.
Ghabour Th.K., Aziz A.M., and Rahim I.S. 2008. Anthropogenic impact of fertilization on gypsiferous soils. American-Eurasian Journal Agricultural and Environmental Science, 4 (4): 405-409.
Hashemi S.S., Baghernejad M., and Najafi Ghiri M. 2013. Clay Mineralogy of Gypsiferous Soils under Different Soil Moisture Regimes in Fars Province, Journal of Agricultural Science and Technology, 15: 1053-1068.
Herro J., and Porta J. 2000. The terminology and the concepts of gypsum-rich soils. Geoderma, 96:47-61.
Khademi H., and Mermut A.R. 1998. Source of palygorskite in gypsiferous Aridisols and associated sediments from central Iran. Clay Minerals, 33: 561-575.
Khademi H., and Mermut A.R. 2003. Micromorphology and classification of Argids and associated gypsiferous Aridisols from central Iran. Catena, 54: 439:455.
Khormali F., and Abtahi A. 2001. Soil genesis and mineralogy of three selected regions of Fars, Bushehr and Khuzestan provinces of Iran, formed under highly calcareous conditions. Iranian Journal of Agricultural Sciences, 20: 67-82
Khormali F., and Abtahi A. 2003. Origin and distribution of clay minerals in calcareous arid and semi-arid soils of Fars Province. Clay Minerals, 38: 511- 527.
Khormali F., and Abtahi A. 2005. Correlation of the clay mineral distributions in the sedimentary rocks of south and western Zagros, Iran. European Geoscinces Union. Vienna, Austria. Geophysical Research Abstracts, Vol. 7, 00798.
Khresat S.A., and Qudah E.A. 2006. Formation and properties of aridic soils of Azraq Basin in northeastern Jordan. Journal of Arid Environment, 64: 116-136.
Kittrick J.A., and Hope E.W. 1971. A procedure for particle size separation of soil for X-ray diffraction. Soil Science Society of American Journal, 35: 621-626.
Kunze G.W., and Dixon J.B. 1996. Pretreatment for mineralogical analysis. In: Klute, A. (Ed.). Methods of soil analysis. Soil Science Society of America Book Series, Part 1. Soil Science Society of America. Madison, Wisconsin, USA, pp 91-100.
W.L. and Norwell, W.A. 1969. Development of a DTPA micronutrient soil test, Agronomy Abstracts. 1969: 84.
Lindsay W.L., Velk P.C.G., and Chein H.C. 1989. Phosphate minerals. In: Minerals in Soil Environments (2nd Ed.). Dixon, J.B., and S.B. Weed. Soil Science Society of America Book Series, No. 1. Soil Science Society of America, Madison, Wisconsin, USA, pp. 1089-1130.
Mahjoory R.A. 1975. Clay mineralogy, physical and chemical properties of some soil in arid region of Iran. Soil Science Society of America journal, 39:1157-1164.
Mahmoodi Sh. 1994. Properties and management of gypsiferous soils. 4th Soil Science Congress of Iran, Isfahan University of Technolog, pp: 29-31. Aug. 1994 (in Persian).
Mahmoodi Sh., and Haidari A. 1998. Classification and physiochemical properties of gypsiferous soils in southwest Gilanegharb area. Iranian Journal of Agriculture Science, 29(2): 299-308. (In Persian)
Manafi Sh. and Mahmoodi Sh. 2006. The effect of toposequence on physicochemical properties and classification of soils in jolbar region of Urmia-Iran. In: Yazar, A. and S. Tekin. (Eds). Keynote papers and Abstract book of international symposium on: Water and land management for sustainable irrigated agriculture. Cukurova University of Adana. Adana. Turkey, April 4-8, 2006.
Manafi Sh. 2008. Study of mineralogy and micromorphology of arid and semiarid soils and possibility of their use for paleoenvironment reconstruction in some parts of Southern alborz Qazvin). Ph.D Thesis. University of Tehran. 348p. (In Persian)
Manafi Sh., 2010. Mineralogical evidences of climate change in some semiarid soils of Southern, Urmia, Iran. Soil Science Agrochemistry and Ecology, 4:17-24.
Mehra O.P., and Jackson M.L. 1960. Iron oxide removal from soils and clays by a dithionite citrate system with sodium bicarbonate. Clays and Clay Minerals, 7: 317-327.
Milot G., and Camez T. 1963. Genesis of vermiculite and mixed-layer vermiculite in the evolution of the soils France. Clays and Clay Minerals, 10: 90-95.
Moazallahi M., and Farpoor M.H. 2009. Soil Micromorphology and Genesis along a Climotoposequence in Kerman Province, Central Iran. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3(4): 4078-4084
Noormandipoor F., Farpoor M.H., and Sarcheshmehpoor M. 2012. Genesis, classification and clay mineralogy of saline and gypsiferous soils in Qashkooeiyeh- Anar region, Kerman. MSc Thesis. University of Shahid Bahonar Kerman, 280p.
Owliaie H.R., Abtahi A., and Heck R.J. 2006. Pedogenesis and clay mineralogical investigation of soils formed on gypsiferous and calcareous materials, on a transect, southwestern Iran. Geoderma, 134: 62-81.
Poch .R.M. 1992. Fabric and physical properties of soils with gypsic and hypergypsic horizons of the Ebro Valley, Ph.D Thesis Ghent, Belgium. 167p.
Porta J. 1996. Methodology and study thechniques of gypsum in soils. A review. Int. Symposium on Soils with gypsum. Lieida, Spain. 21-33.
Rezapour S., Taghipour. A., and Samadi A., 2013. Modifications in selected soil attributes as influenced by long-term continuous cropping in a calcareous semiarid environment. Natural Hazards, 69:1951-1966.
Sayegh A.H., Khan N.A., Khan P., and Ryan J. 1978. Factors affecting gypsum and cation exchange capacity determination in gypsiferous soils. Soil Science, 125: 294-300.
Soil Survey Staff. 2012. Field Book for Describing and Sampling Soils. National Soil Survey Center. Natural Resources Conservation Service. U.S. Department of Agriculture. Version 3.0, 315p.
Soil Survey staff. 2014. Keys to Soil Taxonomy. 12th Edition. USDA. NRCS. 360p.
Soltani Sisi G. 2005. Geological map of Iran, 1:100000 series, sheet No, 5065. Geological survey and mineral Exploration of Iran.
Tavakkoli M., Raeisi F., and Salehi M.H. 2008. The study of some indices of soil quality in almond gardens located in northern and southern slopes of Saman region, Shahrekord. Journal of Science and Technology of agriculture and Natural Resources, 15(3):31-44.
Toomanian N. 2011. Gypsiferous soils (properties and applications). Pelk press. 199 p.
Toomanian N., Jalalian A., and Eghbal M.K. 2001. Genesis of gypsum enriched soils in north-west Isfahan, Iran. Geoderma, 99: 199-224.
USDA-NRCS. 2004. Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigations. Report No, 42. Version 3, 693p.
Van Wambeke A.R. 2000. The Newhall simulation model for estimating soil moisture and temperature regimes. Department of crop and soil sciences. Cornell University, Ithaca, NY. USA. 9p.
Velde B. 1995. Origin and Mineralogy of Clays. Clay and the Environment: Springer Verlag, Berlin Heidelberg, Germany. 246p.
Wang D., Shi X., Wang H., Weindorf D.C., Yu. D., Sun W., Ren H., and Zhao Y. 2010. Scale effect of climate and soil texture on soil organic carbon in the uplands of northeast china, Pedosphere, 20:525-535.
Wilson M.J. 1999. The origin and formation of clay minerals in soils: past, present and future perspectives. Clay Minerals, 34: 7-24. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,405 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,922 |