تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 150 |
تعداد مقالات | 1,491 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,264,037 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,896,053 |
تعیین شرایط آستانه توپوگرافی گسترش فرسایش خندقی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ریحانلو-آذربایجانغربی) | ||
تحقیقات کاربردی خاک | ||
مقاله 1، دوره 1، شماره 2، بهمن 1392، صفحه 1-15 اصل مقاله (2.12 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
ناصر بالنده* 1؛ عباس احمدی2؛ رضا سکوتی3؛ صمد دربندی4 | ||
1فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز | ||
2استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
3استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابعطبیعی استان آذربایجانغربی | ||
4استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز | ||
چکیده | ||
پیشبینی مکانهای مستعد فرسایش خندقی به منظور تمرکز دادن کارهای حفاظتی و جلوگیری از هدر رفت منابع بسیار مهم است. محدوده مورد مطالعه در منطقه ریحانلو در شهرستان چالدران و در شمال استان آذربایجانغربی واقع شده است. در این تحقیق 20 خندق فعال و معرف برای مطالعه در سال 1390 انتخاب شدند. سپس محدوده حوزه آبخیز خندقها با استفاده از عکس هوایی 1:40000، نقشههای توپوگرافی 1:25000 و سیستم موقعیتیاب جهانی (GPS) مشخص و ترسیم شد. سپس برخی ویژگیهای حوزه آبخیز خندقهای منتخب از جمله شیب متوسط حوزهآبخیزرأس خندق (S) و مساحت حوزه آبخیز رأس خندق (A) بهوسیله نرمافزارArc-GIS بر روی نقشههای توپوگرافی تعیین شد. تجزیه خوشهای خندقها براساس ویژگیهای توپوگرافی به روش Ward و مقیاس مجذور فاصله اقلیدسی، توسط نرمافزار SPSS انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه خوشهای بر اساس روش تابع تشخیص در سه گروه طبقهبندی شدند که از لحاظ ویژگیهای توپوگرافی شامل ارتفاع، مساحت، درصد شیب، جهت شیب و نوع فرآیندهای دخیل در گسترش رأس، خندقها بسیار شبیه به هم میباشند. بررسی ویژگیهای ریختشناسی خندقها نشان میدهد که مساحت حوزهآبخیز رأس خندق در منطقه ریحانلو بین 2300 مترمربع تا 109300 مترمربع متغیر میباشد. میانگین شیب حوزه آبخیز رأس خندقها 6/25 درصد میباشد که از 5/6% تا 1/43 % تغییر میکند. همچنین با بررسی رابطه شیب و مساحت حوزهآبخیز رأس خندقهای منطقه ریحانلو رابطه نمایی 18/0A81/3=S با 16/0=R2برای تعیین حدود آستانه توپوگرافی بدست آمد. با بکار بردن رابطه S-A (شیب - مساحت حوضه آبخیز رأس خندق) میتوان مکانهای مستعد فرسایش خندقی را پیشبینی کرد. با توجه به این که ضریب تببین به دست آمده برای رابطه بالا کوچک میباشد بنابراین میتوان نتیجه گرفت که حد آستانه توپوگرافی تنها عامل تعیینکننده گسترش فرسایش خندقی نمیباشد و برای تعیین حد آستانه شروع فرسایش خندقی عوامل موثر دیگر از جمله خصوصات خاک، پوشش گیاهی و غیره نیز بایستی در نظر گرفته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
حد آستانه؛ ویژگیهای توپوگرافی؛ فرسایش خندقی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی | ||
مراجع | ||
References
Abtahi A, Haji-Rasouli Sh, Haghnia GH, Siadat H, Kalbasi-Ashtari M, Maftoun M. 2004. Culture of agriculture and natural resources. TehranUniversity Press. Volumes 10. pp: 80. (In Farsi with English Summary)
Ahmadi A, Sokouti R, Broushke E and Soufi M. 2005. Morphoclimatic classification of gullies-West Azerbaijan province. Ministry of Agriculture. Agricultural Research and Education Organization. Soil Conservation and Watershed Management Research Institute. pp. 1-99. (In Farsi with English Summary)
Ahmadi H. 2007. Applied geomorphology (water erosion). 4ed Edition. University of Tehran Press. 688p. (In Farsi with English Summary)
Balandeh N, Ahmadi A, Sokouti R and Darbandi S. 2011. Active processes in the development of gully erosion in the Chaldoran region of West Azerbaijan province. 12th Iranian Soil Science Congress. TabrizUniversity. 3-5 September. (In Farsi with English Summary)
Bayati Khatibi, M. (2004).The analysis and research on role of topographical and morphological properties on gulling. Geographic Research, Vol 49: 53-70. (In Farsi with English Summary)
Bou Kheir R, Cerdan O and abdallah C. 2006. Regional soil erosion risk mapping in Lebanon. Geomorphology 82: 374-359.
Capra A and Scicolone B. 2002. Ephemeral gully erosion in a wheat cultivated area in Sicily (Italy). Biosystems Eng. 83 (1): 119–126.
El Maaoui MA, Sfar Felfoul M, Rached Boussema M, Snane MH. 2012. Sediment yield from irregularly shaped gullies located on the Fortuna lithologic formation in semi-arid area of Tunisia. Catena, 93. Pp: 97–104.
Horton RE. 1945. Erosional development of streams and their drainage basins; hydrophysical approach to quantitative morphology. Geo. Society of America Bulletin, 56: 275–370.
King C, Lecomte V, Le Bissonnais Y, Baghdadi N, Souchere V, and Cerdan O. 2005. Remote-sensing data as an alternative input for the "STREAM" runoff model. Catena, 62:125-135.
Kukal SS, and Matharu GS. 2002. Behavior of gully erosion in relation to catchment characteristics in foothills of lower Shivaliks. 17th WCSS. Thailand.
Lamarche JL. 2001. Effects of forest roads on flood flows in the Descutes river,Washington. Earth surface processes and landforms, 26. 115-134.
Miller SN, Semmens DJ, Goodrich DC, Hernandez M, Miller RC, Kepner WG and Guertin DP. 2007. The automated geospatial watershed assessment tool. Environmental Modelling & Software, 22: 365-377.
Morgan RPC and Mngomezulu D. 2003. Threshold conditions for initiation of valley-side gullies in the middle Veld of Swaziland. Catena, 50: 401-414.
Nazari samani AA, Ahmadi H, Jafari M and Ghoddousi J. 2008. Effect of incipient gullying mechanisms on topographic threshold conditions for gully initiation in southwestern Iran (Boushehr-samal watershed). Desert, 13: 31-43.
Nazari samani AA, Ahmadi H, Jafari M, Boggs M, Ghoddousi J and Malekian A. 2009. Geomorphic threshold conditions for gully erosion in Southwestern Iran (Boushehr-Samal watershed). Journal of Asian Earth Sciences, 35: 180–189.
Patton PC, and Schumm SA. 1975. Gully erosion, Northern Colorado: A threshold phenomenon. Geology, 3: 88–90.
Poesen JJ, Nachtorgale J and Verstrac G. 2003. Gully erosion and environmental change: importance and research needs. Catena, 50: 91-133.
Refahi H. 2009. Soil erosion by water & conservation. TehranUniversity Press. pp 10-202. (In Farsi with English Summary)
Sayadi MJ. 2006. Investigate the effects of some factors influencing the development of gully erosion in loess formation (case study: watershed Ag-Imam- Kichik, Golestan province). MSc Thesis, University of Agricultural Sciences and Natural Resources Gorgan. (In Farsi with English Summary)
Soleimanpour SM, Soufi M and Ahmadi A. 2009. Determining effective factors on gully development in Konartakhte Region, FarsProvince. Journal of Water and Soil, 23: 131-141. (In Farsi with English Summary)
Soleimanpour SM. 2007. Comparison of gullies sediment delivery and its relationship with watershed characteristic & geological formation in Fars province climate. MSc Thesis, Islamic Azad University, Tehran Science and Research branch. Pp 23. (In Farsi with English Summary)
Soufi M. 2003. Investigation of morphoclimatic characteristic of gullies in FarsProvince. Proceedings of the 3rd Scientific Conference Morphoclimatic Investigation and Classification of Iran's Gullies. Tehran. pp. 37-55. (In Farsi with English Summary)
Soufi M. 2005. Investigation topographic threshold in the development of gully in FarsProvince. First Conference of Management & Sustainable Agriculture in Iran. pp 4. (In Farsi with English Summary)
Vandaele K, Poesen J, Govers G and Vanwesemael B. 1996. Geomorphic threshold conditions for ephemeral gully incision. Geomorphology, 16(2): 161-173.
Vandekerckhove L, Poesen J, Oostwoud Wijdenes D, Nachtergaele J, Kosmas CM, Roxo MJ and de Figueiredo T. 2000. Thresholds for gully initiation and sedimentation in Mediterranean Europe. Earth Surface Processes and land Forms, 25: 1201-1220.
Zachar D. 1982. Soil erosion. Elsevier Scientific Publishing Company. No 584.
Zanjani-Jam M. 2005. The relationship between gully development and different climates of the Zanjan province using GIS. Iranian Geomati, (In Farsi with English Summary) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,690 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,905 |