
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 158 |
تعداد مقالات | 1,582 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,511,324 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,097,501 |
اثرهای باکتری محرک رشد و اسیدهیومیک بر برخی صفات مورفولوژیکی بلوط ایرانی (Quercus brantii L.) تحت خشکی | ||
پژوهش و توسعه جنگل | ||
دوره 10، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 558-572 اصل مقاله (1.36 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30466/jfrd.2024.54870.1691 | ||
نویسندگان | ||
سیده فاطمه میری سفتجانی1؛ ضیاالدین باده یان* 2؛ ناصر نوروزی هارونی3؛ زهرا عظیم نژاد3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلشناسی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
2دانشیار، گروه مهندسی مرتع و آبخیزداری (مهندسی طبیعت)، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فسا، فسا، ایران | ||
3دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرم آباد ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه و هدف: تنش خشکی یکی از مهمترین عاملهای محدودکننده رشد و توسعة درختان جنگلی در مناطق خشک و نیمهخشک است که اثرهای مخربی بر آنها دارد. در شرایط خشکی، گیاهان با کاهش جذب آب و مواد مغذی مواجه میشوند که منجر به کاهش رشد و تولید میشود. استفاده از روشهای جدید و مؤثر برای افزایش مقاومت این درختان در برابر تنش خشکی ضرورت دارد. در این شرایط استفاده از باکتری محرک رشد و اسید هیومیک میتواند نقش مؤثری در کاهش اثرهای منفی خشکی ایفا کند. از سوی دیگر، با تولید هورمونهای رشد و بهبود فعالیتهای آنزیمی در گیاه، میتوان مقاومت گیاهان را در برابر تنشهای محیطی افزایش داد؛ بنابراین این پژوهش با هدف بررسی اثرهای اسید هیومیک و باکتری محرک رشد پوتیدا بر برخی صفات مورفولوژیکی نهالهای بلوط ایرانی تحت تنش خشکی انجام شد. مواد و روشها: این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار و چهار تیمار در شرایط گلخانهای انجام شد. تیمارها شامل دو سطح اسید هیومیک (۰ و 5/2 گرم در کیلوگرم خاک) و دو سطح باکتری پوتیدا (با و بدون تلقیح) بودند. اسید هیومیک بهعنوان یک ماده آلی با خواص بهبود دهندة خاک، به خاک افزوده شد و باکتری پوتیدا نیز بهصورت تلقیح به ریشه نهالها اعمال شد. برای اعمال تنش خشکی، نهالها در سه سطح آبیاری مختلف (شاهد، آبیاری هر چهار روز و آبیاری هر هشت روز) موردبررسی قرار گرفتند. پس از یک دورة رشد رویشی، دادههای مربوط به صفات مورفولوژیکی مانند ارتفاع نهال، طول ریشه، تعداد برگها و وزن خشک بخشهای هوایی و ریشهای اندازهگیری و ثبت شدند. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزارهای آماری و آزمونهای تجزیه واریانس انجام شد. این روشها بررسی و تحلیل اثرهای مستقل و متقابل هر یک از تیمارها را بر صفات موردبررسی امکانپذیر میکنند. یافتهها: نتایج این پژوهش نشان داد تنش خشکی بهطور معنیداری تمامی صفات مورد بررسی را کاهش داد. افزایش شدت تنش موجب کاهش ارتفاع نهالها، طول ریشهها، تعداد برگها و وزن خشک بخشهای هوایی و ریشهای شد. این کاهش بهدلیل کاهش جذب آب و مواد مغذی در شرایط خشکی است که رشد گیاه را محدود میکند. از سوی دیگر، استفاده از اسید هیومیک و باکتری پوتیدا بهطور معنیداری صفات مورفولوژیکی نهالها را بهبود بخشید. نهالهای تلقیحشده با باکتری پوتیدا و اسید هیومیک بیشترین افزایش ارتفاع، طول ریشه و تعداد برگها را نسبت به شاهد داشتند. نهالهای تیمارشده با اسید هیومیک افزایش زیادی در وزن خشک بخشهای هوایی و ریشهای نشان دادند که بیانگر رشد بهتر و مقاومت بیشتر در برابر خشکی است. همچنین تلقیح با باکتری پوتیدا بهطور مستقل تمامی صفات موردبررسی را بهبود بخشید. این اثرات مثبت به افزایش جذب مواد مغذی، بهبود فعالیتهای آنزیمی و تقویت سیستم ریشهای مرتبط است. ترکیب اسید هیومیک و باکتری پوتیدا بهترین نتایج را داشت و نهالهای تیمارشده با این ترکیب بیشترین مقاومت به خشکی را نشان دادند. اسید هیومیک با افزایش ظرفیت نگهداری آب و بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک به رشد گیاه کمک میکند. این ماده آلی ساختار خاک را بهبود داده و فعالیت میکروبی را افزایش میدهد که منجر به جذب بهتر مواد مغذی و مقاومت بیشتر گیاه میشود. نتیجهگیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که استفاده از اسید هیومیک و باکتری پوتیدا میتواند بهبود زیادی در صفات مورفولوژیکی نهالهای بلوط ایرانی تحت تنش خشکی ایجاد کند. این اثرهای مثبت ناشی از بهبود جذب مواد مغذی، افزایش فعالیتهای آنزیمی و تقویت سیستم ریشهای نهالها است. ترکیب استفاده از اسید هیومیک و باکتری پوتیدا بهترین نتایج را در افزایش مقاومت نهالهای بلوط در برابر تنش خشکی به همراه داشت. پیشنهاد میشود بررسیهای بیشتری در زمینة تأثیرات طولانیمدت این ترکیبات بر جنبههای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نهالهای بلوط انجام شود و اثرهای آنها در شرایط میدانی نیز بررسی شود تا اطلاعات جامعتری در مورد کارایی این روشها بهدست آید. علاوه بر این، ارزیابی تأثیر این تیمارها بر دیگر جنبههای رشد و توسعه نهالها، میتواند به بهبود راهکارهای مدیریت جنگلها کمک کند و نتایج کاربردیتری را ارائه دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
اسیدهیومیک؛ باکتری؛ بلوط ایرانی؛ تنش خشکی | ||
مراجع | ||
Abbaszadeh, B.; Zakarian, F., The absorption of elements in lemon balm (Melissa officinalis L.) under the influence of two types of arbuscular fungi, mycorrhizal fungi, and vermicompost. Iranian Medicinal and Aromatic Plants Research 2015, 32 (1), 47-59. (In Persian) Afrousheh, M.; Javanshah, A., The effect of humic acid on the growth and physiological indices of pistachio seedling (Pistacia vera) under drought stress. Journal of Nuts 2020, 11 (1), 1-12. Afshari, H.; Pour Ali, M.; Sajdi, S.; Hakemabadi, S., Investigating the effect of different types of humic acid on quantitative and qualitative characteristics of Abbas Ali pistachio variety. Plant Environmental Physiology 2015, 10 (37), 72-83. (In Persian) Ainsworth, E. A.; Long, S. P., What have we learned from 15 years of free-air CO₂ enrichment (FACE)? A meta-and analytic review of the responses of photosynthesis, canopy properties, and plant production to rising CO₂. New Phytologist 2005, 165, 351-372. Ali pour, H.; Razavinasab, A.; Hosseinifard, S. J., The effect of humic acid application on growth characteristics and product quality and yield of pistachio. Journal of Soil Management and Sustainable Production 2022, 12 (4), 117-133. (In Persian) Alkaloid, 2009. HowStuffWorks.com. http://science.howstuffworks.com/alkaloid-info.htm (accessed June 14, 2010). Azim Nejad, Z.; Badehian, Z.; Rezaei Nejad, A.; Bazot, S., Do soil properties and ecophysiological responses of oak (Quercus brantii Lindl.) correlate with the rate of dieback? Trees 2021, 35 (5), 1639-1650. Azizi, S.; Tabari Kochsaraei, M.; Fallah Nusrat Abad, A. R.; Modarres Sanavy, S. A. M., The effect of inoculation of two mycorrhizal fungi and two growth-promoting bacteria on improving the traits of seedlings under drought stress (Myrtus communis L.). Journal of Forest and Wood Products 2020, 73 (3), 271-281. (In Persian) Bahmani, M.; Jalali, G. A.; Asgharzadeh, A.; Tabari, M., Inoculation efficiency of Pseudomonas putida 169 on the improvement of some vegetative traits of Calotropis procera Ait. under drought stress. Journal of Biology Soil 2016, 3 (2), 107-116. (In Persian) Bettoni, M. M.; Mogor, A. F.; Pauletti, V.; Goicoechea, N., Growth and metabolism of onion seedlings as affected by the application of humic substances, mycorrhizal inoculation, and elevated CO₂. Science of Horticulture 2014, 180, 227–235. Brunetti, C.; Saleem, A. R.; Della Rocca, G.; Emiliani, G.; De Carlo, A.; Balestrini, R.; Centritto, M., Effects of plant growth-promoting rhizobacteria strains producing ACC deaminase on photosynthesis, isoprene emission, ethylene formation, and growth of Mucuna pruriens (L.) DC. in response to water deficit. Journal of Biotechnology 2021, 331, 53-62. Celik, O.; Cimen, A., The effect of salt stress on proline content of two Turkish tobacco varieties. Turkish Journal of Biology 2012, 36, 339-356. Cook, A.; Kceling, A.; Bloxham, P., Effect of green waste compost on yield parameters in spring barley (Hordeum vulgare). Acta Horticulture 1998, 467, 283-287. Cordeiro, F. C.; Catarina, C. S.; Silveira, V.; De Souza, S. R., Humic acid effect on catalase activity and the generation of reactive oxygen species in corn (Zea mays). Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry 2018, 75 (1), 70-74. Fan, H. M.; Wang, X. W.; Sun, X.; Li, Y. Y.; Sun, X. Z.; Zheng, C. S., Effects of humic acid derived from sediments on growth, photosynthesis, and chloroplast ultrastructure in chrysanthemum. Scientia Horticulturae 2014, 177, 118-123. Garcia, J. A., Estudio de la interacción planta-suelo-microorganismo y su aplicación en la mejora de la producción primaria de Lupinus sp. Doctoral Thesis, Universidad San Pablo CEU, Madrid, España, 2004. Ghazanfari, H.; Namiranian, M.; Sobhani, H.; Mohajer, M. R., Traditional forest management and its application to encourage public participation for sustainable forest management in the Northern Zagros Mountains of Kurdistan Province, Iran. Scandinavian Journal of Forest Research 2004, 19, 65-71. Jazirehi, M. H.; Ebrahimi Rostagi, M., Forestry of Zagros; University of Tehran Publishing and Printing Institute: Tehran, 2003; p 560. (In Persian) KamalPour Asl, S.; Fayaz, P.; Zolfaghari, R., The physiological reactions of Quercus brantii trees to inductions of some chemical solutions, plant extracts, and growth stimulants. The 5th International Conference on Modern Researches in Agriculture Engineering, Environment and Natural Resources, Tehran, 2021; 8p. (In Persian) Zeng, Y. Pentachlorophenol Family Pathway Map, 2008. University of Minnesota Biocatalysis/Biodegradation Database. http://umbbd.msi.umn.edu/pcp/pcp_map.html (accessed May 3, 2009). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 240 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 89 |