تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 147 |
تعداد مقالات | 1,465 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,251,834 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,880,034 |
ارزیابی تولید و هزینه عملیات قطع با استفاده از اره موتوری MASHOUF PSI 9700 در جنگلکاری های صنوبردر غرب استان گیلان | ||
پژوهش و توسعه جنگل | ||
دوره 10، شماره 1، اردیبهشت 1403، صفحه 1-18 اصل مقاله (664.56 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30466/jfrd.2023.54770.1675 | ||
نویسندگان | ||
فرشته رحیمی بی تم1؛ مهرداد نیکوی* 2؛ محمود حیدری3؛ پترس سایوریس4 | ||
1دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه،سرا، ایران | ||
2استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه،سرا، ایران | ||
3دانشیار، گروه بهداشت حرفهای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران | ||
4استادیار، آزمایشگاه بهرهبرداری جنگل، دانشکده جنگلداری و محیط زیست طبیعی، دانشگاه Aristotle، یونان | ||
چکیده | ||
مقدمه و هدف: امروز، ارههای موتوری به دلیل کاربردهای چندمنظوره و سرمایهگذاری مالی نسبتاً کم، ابزار اصلی برداشت چوب از جنگلها در جهان هستند. ارههای موتوری کارایی بالایی دارند تا بتوانند بازده و بهرهوری را افزایش دهند که منجر به کاهش هزینههای قطع میشود. قطع درختان صنوبر در غرب استان گیلان بهصورت نیمهمکانیزه با استفاده از ارهموتوری و با اعمال سامانه برداشت چوب قطع یکسره انجام میشود. بهرهوری و هزینه دو عامل اصلی هستند که بر انتخاب سامانههای برداشت چوب تأثیر میگذارند و قطع درختان یک عنصر اساسی در این زمینه است. اثرات قطع درختان بر کیفیت بومسازگانهای جنگلی بهشدت به مدت زمان این فعالیت بستگی دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی بهرهوری و هزینه عملیات برش در یک صنوبر واقع در غرب استان گیلان با استفاده از ارهموتوری مدل MASHOUF PSI 9700 بود. مواد و روش ها: این تحقیق در جنگلکاریهای منطقه تنیان واقع در غرب استان انجام شد. یک گروه کاری متشکل از یک ارهموتورچی و یک کمک ارهموتورچی انتخاب شدند. گروه کاری انتخاب شده معرف میانگین سطح کاری کارگران منطقه بود. ارهموتوری انتخاب شده برای این تحقیق حدود 2000 ساعت عمر مفید داشت که میانگین عمر مفید ارههای موتوری از این نوع است. در طول سالها، تحقیقات در مورد زمان صرف شده بهویژه بر ایجاد رابطه بین راندمان کاری و بهرهوری انجام شده با ابزارهای مختلف قطع و خصوصیات مختلف رویشگاه برداشت متمرکز شده است. تجزیهوتحلیل ساختار زمان کار و بهرهوری در عملیات قطع با ارهموتوری یک نگرانی مهم مدیریت برداشت پایدار چوب است. بنابراین، از بررسی زمانی برای محاسبه تولید ساعتی گروه قطع استفاده شد. زمان قطع به دو دسته زمان تولید و زمان تأخیر طبقهبندی شد. زمان مؤثر شامل (الف) حرکت به سمت درخت، (ب) آمادگی برای قطع کردن، (ج) بنزنی، (د) بنبری و (ه) سوختگیری بود، درحالیکه زمان تأخیر شامل (الف) زمان استراحت یا زمان شخصی، (ب) زمان تأخیرهای عملیاتی و (ج) زمان تأخیرهای فنی بود. پس از تعیین قیمت ارهموتوری، کل هزینه ثابت از مجموع ارزش سرمایهگذاری سالانه، استهلاک، بیمه و مالیات بهدست آمد. هزینههای متغیر نیز از مجموع هزینه ساعتی سوخت، هزینه نگهداری، هزینه زنجیر و اسپراکت و غیره محاسبه شد. مجموع هزینهها شامل هزینههای ثابت، متغیر و هزینههای پرسنلی بود. دادهها با استفاده از نرمفزار Excel 2013 پردازش و با استفاده از SPSS نسخه 18 مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. علاوه بر این، متغیرهای تأثیرگذار بر هر یک از عناصر کار با استفاده از رگرسیون چند متغیره گامبهگام تعیین شدند. یافته ها: در مجموع 133 اصله درخت به حجم 06/109 مترمکعب قطع شد. کل زمان کار لازم برای قطع درختان در مناطق مورد بررسی 21/500 دقیقه بود. 42/41 درصد از زمان به زمان کار اصلی اختصاص داشت. 84/8 درصد از زمان قطع به کارهای تکمیلی مانند جابجایی بین درختان، گوهزنی، 29/15 درصد به کارهای مقدماتی مانند جابجایی بین محل کار، آمادگی برای کار، 60/9 درصد برای زمان تعمیر، 74/15 درصد برای تأخیرها و توقفهای کاری و 09/9 درصد زمان غیرمرتبط با کار بود. 71 درصد تأخیرها مربوط به تأخیرهای شخصی بود که 7/80 درصد مربوط به زمان صرف ناهار و 93/19 درصد مربوط به دیگر تأخیرهای شخصی بود. سهم تأخیرهای عملیاتی و فنی از کل تأخیرها به ترتیب 10 و 19 درصد بود. با افزایش قطر، تولید ساعتی (بدون تأخیر) و زمان قطع (بدون تأخیر) افزایش یافت. همچنین رابطه بین قطر و هزینه واحد تولید نشان داد که با افزایش قطر، هزینه واحد تولید کاهش مییابد. نتایج نشان داد که میانگین زمان صرف شده (خالص-ناخالص) برای قطع هر درخت به ترتیب 75/3- 73/2 دقیقه و مقدار تولید ساعتی با و بدون احتساب زمانهای تأخیر به ترتیب 44/13 و 28/17 مترمکعب در ساعت و هزینه واحد تولید (با و بدون احتساب زمانهای تأخیر) 32/0 و 25/0 دلار بود. تحلیل دادهها همبستگی بسیار معنیداری را بین زمان کار (دقیقه) و قطر درخت در ارتفاع سینه (سانتیمتر)، حجم درخت (مترمکعب) و فاصله بین درختان (متر) نشان داد. نتیجه گیری کلی: با ایجاد مدلهای ریاضی زمان کار برای انواع ارههای موتوری میتوان عملکرد گروه قطع را افزایش داد و دستمزد معقولتری به کارگران جنگل پرداخت کرد. علاوه بر این، از نتایج این پژوهش میتوان برای تعیین نرخ کار، برنامهریزی کاری و برآورد هزینه استفاده کرد. بهطورکلی ، مدلها و نتایج ارائه شده در این تحقیق میتواند به مدیران جنگل کمک کند تا عوامل مؤثر بر بهرهوری و هزینه در مراحل مختلف کار را بهتر درک کنند. همچنین میتوان از آن برای سازماندهی مجدد و برنامهریزی کار جنگل برای رفع نگرانیهای اقتصادی استفاده کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تولید چوب؛ جنگلکاری صنوبر؛ زیتوده؛ برداشت چوب؛ مطالعه زمانی | ||
مراجع | ||
Borz, S.A.; Birda, M.; Ignea, G.; Popa, B.; Campu, V.R.; Iordache, E.; Derczeni, R.A., Efficiency of a Woody 60 processor attached to a Mounty 4100 tower yarder when processing coniferous timber from thinning operations. Annals of Forest Research 2014, 57, 333–345. Borz, S.A.; Dinulica, F.; Birda, M.; Ignea, G.; Ciobanu, V.D.; Popa, B., Time consumption and productivity of skidding silver fir (Abies alba Mill.) round wood in reduced accessibility conditions (a case study: in windthorw salvage logging from Romanian Carpathians). Annals of Forest Research 2013, 56, 363–375. Borz, S.A.; Talagai, N.; Cheţa, M.; Chiriloiu, D.; Gavilanes Montoya, A.V.; Castillo Vizuete, D.D.; and Marcu, M.V., Physical strain, exposure to noise and postural assessment in motor-manual felling of willow short rotation coppice: Results of a preliminary study. Croatian Journal of Forest Engineering: Journal for Theory and Application of Forestry Engineering 2019, 40 (2), 377-388. Calvo, A.; Deboli, R.; Preti, C.; De Maria, A., Daily exposure to hand arm vibration by different electric olive beaters. Journal of Agricultural Engineering, 2014, 45 (3), 103-110. Câmpu, V.R.; Ciubotaru, A., Time consumption and productivity in manual tree felling with a chainsaw (a case study of resinous stands from mountainous areas). Silva Fennica 2017, 51 (2), p.1657. Dimou, V.; and Symeonidou, M., Evaluating the effectiveness productivity of motor-manual felling with a catalytic chainsaw. International Scietific publication 2019, 13,187-198. Ghaffariyan, M.R., Review of studies on motor-manual felling productivity in eucalypt stands. Silva Balcanica 2021, 22(1),77-87. Gullberg T., Evaluating operator-machine interactions in comparative time studies. Journal of Forest Engineering 1995, 7 (1): 51–61 Hamedi Ghazi, P.; Mousavi Mirkala, S.; & Samadi, A., Study on production, felling and processing costs of first thinning operation in a reforested stand (case study: Tyrum rood). Forest Research and Development 2016, 2 (2), 153-165. (In Persian) Jourgholami, M.; Majnounian, B.; & Zargham, N., Performance, capability and costs of motor-manual tree felling in Hyrcanian hardwood forest. Croatian Journal of Forest Engineering: Journal for Theory and Application of Forestry Engineering 2013, 34 (2), 283-293. (In Persian) Jourgholami, M.; Majnounian, B.; and Eghtesadi, A., Traditional wood processing (Lumber) method in forest; production, costs and value loss (case study: Namkhaneh District). Journal of Wood and Forest Science and Technology 2012, 18 (4), 111-130. (In Persian) Kanawaty G., Introduction to work study (4th edition). International Labour Office, Geneva 1992, 524 p. Klepac, J.F.; and Rummer, R.B., Smallwood Logging Production and Costs–Mechanized vs Manual. In 2002 ASAE Annual Meeting 2002, (p. 1). American Society of Agricultural and Biological Engineers. Latterini, F.; Venanzi, R.; Stefanoni, W.; Sperandio, G.; Suardi, A.; Civitarese, V.; and Picchio, R., Work Productivity, Costs and Environmental Impacts of Two Thinning Methods in Italian Beech High Forests. Sustainability 2022, 14 (18), p.11414. Li, Y.; Wang, J.; Miller, G.; and McNeel, J., Production economics of harvesting small-diameter hardwood stands in central Appalachia. Forest Products Journal 2006, 56 (3): 81-86, 56(3). Lortz, D., Kluender, R., McCoy, W., Stokes, B., and Klepac, J., Manual felling time and productivity in southern pine forests. Forest Products Journal, 1997, 47 (10), 59. Moskalik, T., Borz, S. A., Dvořák, J., Ferencik, M., Glushkov, S., Muiste, P.; and Styranivsky, O., Timber harvesting methods in Eastern European countries: A review. Croatian Journal of Forest Engineering: Journal for Theory and Application of Forestry Engineering 2017, 38 (2), 231-241. Mousavi, R., Nikouy, M. and Uusitalo, J., Time consumption, productivity, and cost analysis of the motor manual tree felling and processing in the Hyrcanian Forest in Iran. Journal of Forestry Research 2011, 22 (4), 665-669. Mousavi, S.R.; and Nikooy, M., Evaluation of tree forwarding by farm tractor in patch cutting of poplar plantations in Northern Iran. Small-scale forestry 2014, 13 (4), 527-540. Naghdi, R.; Nikooy, M.; Mohammadi Limaie, S.; & Shormage, Y., Evaluation of felling productivity in Shafarood forest (Guilan province). Iranian Journal of Forest and Poplar Research 2010, 18 (3), 425-417. (In Persian) Nikooy, M., Hajatnia, M., Sotoudeh Foumani, B., and Mohammadi, E., Assessment of the log smuggling causes in Caspian forests, north of Iran. Caspian Journal of Environmental Sciences 2021, 20 (2), 243-251. Nikooy, M.; Sobhani, H.; Majnonian, B.; Marvi Mohajer, M.R.; Feghhi, J., Study of Cost Production of Felling using Chainsaw in, Asalem Forest-Guilan, Iranian Journal of Natural Resources 2008, 60 (4),1357-1371. (In Persian) Nikooy, M; Nourozi, Z; Naghdi, R., Survey of felling and bucking operation’s safety in Shafarood watershed. Forest Research and Development 2016, 1 (3), 209-219. (In Persian) Rahimi, F; Nikooy, M; Ghajar, I., Ranking the dangers of working with chainsaw during felling operation. Forest Research and Development, 2018, 4 (3), 401-413. (In Persian) Rauch, P.; Wolfsmayr, U.J.; Borz, S.A.; Triplat, M.; Krajnc, N.; Klock, M.; Oberwimmer, R.; Ketikidis, C.; Vasiljevic, A.; Stauder, M.; et al., SWOT analysis and strategy development for forest fuel supply chains in South East Europe. Forest Policy and Economics 2015, 61, 87–94. Rizvandi, V.; and Jourgholami, M., Production and cost comparison of conventional and directional tree felling (Case study: in Kheyrud forest). Iranian Journal of Forest 2012, 4 (1), 1-11. (In Persian) Safarzadeh, B., Nikooy, M., Petros, A. T., Arman, Z., & Tavankar, F. Assessing the impact of log manual loading on the physiological load in forest wokers. Forest Research and Development 2023, 9 (2), 175-187. (In persian) Sessions, J. Harvesting operations in the tropics. Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. 2007; 170. Sobhani, H.; Ghaffarian, M.R.; and Khakzade Rostamim m.J., Study of the Production and Cost of Tree Felling in Patom Section at Kheyroudkenar Forest Education and Research Station, Journal of the Iranian Natural Resources 2007, 60 (2), 485-491. (In Persian) Soenarno, Dulsalam, Yuniawati, Suhartana, S.; Gandaseca, S.; Rochmayanto, Y.; & Andini, S., Working Time, Productivity, and Cost of Felling in a Tropical Forest (A Case Study from Wijaya Sentosa’s Forest Concession Area, West Papua, Indonesia). Forests 2022, 13 (11), 1789. Suhartana, S.; Gandaseca, S.; Rochmayanto, Y.; Supriadi, A.; and Andini, S., Working Time, Productivity, and Cost of Felling in a Tropical Forest (A Case Study from Wijaya Sentosa’s Forest Concession Area, West Papua, Indonesia). Forests 2022, 13 (11), p.1789. Uotila K.; Saksa T.; Rantala J.; Kiljunen N., Labour consumption models applied to motormanual pre-commercial thinning in Finland. Silva Fennica 2014, 48 (2),1-14. Wang, J.; Long, C.; McNeel, J.; and Baumgras, J., Productivity and cost of manual felling and cable skidding in central Appalachian hardwood forests. Forest Products Journal 2004, 54 (12): 45-51. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 451 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 373 |