تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 150 |
تعداد مقالات | 1,491 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,263,987 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,896,039 |
تعیین مجموعه حداقل دادهها برای ارزیابی کیفیت خاک در گندم زارهای منطقه پیرانشهر | ||
تحقیقات کاربردی خاک | ||
دوره 11، شماره 4، اسفند 1402، صفحه 30-42 اصل مقاله (862.23 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فاطمه کفه ای1؛ محمدرضا دلالیان* 2؛ الناز صباغ تازه3؛ سالار رضاپور4؛ امید رفیعیان5 | ||
1دانشجوی دکتری مدیریت منابع خاک دانشگاه آزاد تبریز، ایران | ||
2گروه خاک، دانشکده کشاورزی و منایع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | ||
3استادیار گروه علوم خاک، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
4عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه | ||
5گروه محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز ایران | ||
چکیده | ||
ارزیابی و تعیین مجموعه حداقل دادهها جهت بررسی کیفیت خاک به لحاظ صرفهجویی در هزینه و زمان بسیار با اهمیت و ارزشمند است. این تحقیق با اهداف اصلی ارزیابی شاخص کیفیت خاکهای تحت کشت متوالی و دراز مدت گندم توسط یک مدل معتبر (Integrated quality index)، تعیین مجموعه حداقل داده برای ارزیابی کیفیت خاکهای این منطقه و ارزیابی رابطه مابین شاخص کیفیت خاک و اجزای عملکردی گندم در اراضی کشاورزی منطقه پیرانشهر استان اذربایجانغربی انجام گرفت. 18 ویژگی فیزیکی و شیمیایی و حاصلخیزی در خاک سطحی این اراضی که دارای سه رده خاک مالی سول، اینسپتی سول و ورتی سول میباشد با بررسی و مطالعه 40 پروفیل اندازهگیری شد. کل متغیرهای مؤثر بر کیفیت خاک(TDS) تعیین و حداقل داده مؤثر (MDS) با استفاده از روش تجزیه مؤلفه های اصلی(PCA) مشخص شدند. شاخص کیفیت خاک با استفاده از تکنیک میان یابی، متناسب با رشد گیاه به پنج کلاس تقسیم بندی شد. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، پنج ویژگی کربن آلی، رس، نسبت جذب سدیم، کربنات کلسیم معادل و سیلت دارای ارزش ویژه بزرگتر از یک بوده و بهعنوان شاخصهای MDS انتخاب شدند. بیشترین مقدار IQITDS و IQIMDS در خاک ردهی اینسپتیسولها سپس بترتیب در رده مالیسول و ورتیسول مشاهده شد. ارتباط معنیداری (p< 0.05) مابین اجزای عملکرد گندم (عملکرد دانه و بیولوژیک گندم) با مدلهای IQITDS و IQIMDS یافته شد که نشان دهندهی تآثیر مثبت و معنیدار شاخص کیفیت خاک بر اجزای عملکرد گندم بود. همچنین مدل IQITDS نسبت به مدل IQIMDS به علت ضریب اطمینان (R2) بیشتر از دقت بیشتری برای پیشبینی عملکرد اجزای گندم برخوردار بود. با این وجود به علت همبستگی مثبت و معنی دار مابین IQITDS و IQIMDS(R2 = 0.9)، مدل IQIMDS مدل اقتصادی و بهتری برای ارزیابی کیفیت خاک های این منطقه است. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخص کیفیت خاک؛ مجموعه کل دادهها؛ مجموعه حداقل دادهها؛ عملکرد دانه؛ عملکرد بیولوژیکی | ||
مراجع | ||
Andrews S. S., Karlen D. L., and Mitchell J. P. 2002. A comparison of soil quality indexing methods for vegetable production systems in Northern California. Agriculture ecosystems and environment, 90(1): 25-45.
Andrews S. S., Karlen D. L., and Cambardella C. A. 2004. The soil management assessment framework: A quantitative soil quality evaluation method.
Armenise E., Redmile-Gordon M. A., Stellacci A. M., Ciccarese A., and Rubino P. 2013. Developing a soil quality index to compare soil fitness for agricultural use under different managements in the Mediterranean environment. Soil and Tillage Research, 130: 91-98.
Aparicio V., and Costa J.L. 2007. Soil quality indicators under continuous cropping systems in the Argentinean pampas. Soil and Tillage Research, 96: 155-165.
Biswas S., Hazra G. C., Purakayastha T. J., Saha N., Mitran T., Roy S. S., ... and Mandal B. 2017.
N., Hartemink A. E., and Brevik E.C.2014. Soil-forming factors and Soil Taxonomy. Geoderma, 226, 231-237.
Blake GR., Hart age KH, 1986. Bulk density. In: Klute, A. (Ed.), Methods of Soil Analysis. Part1:Physical and Mineralogical Methods, 2nd Ed. Agronomy Monograph, 9: 363–382.
Brady N.C. and Weil, R.R., 2016. The nature and properties of soils. Pearson.
Jahany M. and Rezapour S. 2020. Assessment of the quality indices of soils irrigated with treated wastewater in a calcareous semi-arid environment. Ecological Indicators, 109, p.105800.
Brejda JJ., Moorman TB., Karlan DL. And Dao TH. 2000. Identification of regional siol quality factors and indicators: I. Central and Southern High Plains, Soil Science Society of America . 64:2115-2124.
Bremner J.M. and Mulvaney C.S. 1982. Nitrogen-total. p. 595-624. In: A.L. Page et al., (Ed.) Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. ASA and SSSA, Madison, WI.
Danielson R.E. and Sutherland, P.L. 1986. Porosity. Methods of Soil Analysis: Part 1-Physical and Mineralogical Methods, (methodsofsoilan1), 443-461.
De Paz J. M., Sánchez J., and Visconti F. 2006. Combined use of GIS and environmental indicators for assessment of chemical, physical and biological soil degradation in a Spanish Mediterranean region. Journal of environmental management, 79(2): 150-162.
Dexter A. R. 2004. Soil Physical quality: Part I. Theory, effects of soil texture, density, and organic matter, and effects on root growth. Geoderma, 120(3-4): 201-214.
Dobermann A., and Oberthür T. 1997. Fuzzy mapping of soil fertility—a case study on irrigated riceland in the Philippines. Geoderma, 77(2-4): 317-339.
Doran J. W. and Parkin T.B. 1996. Quantitative indicators of soil quality: a minimum data set. Soil Science Society of America, 49: 25-37.
Drouineau G. 1942. Dosage rapide du calcaire actif du sol; Nouvelles donnees sur la separation et la nature des fractions calcaires. Ann. Agron, 12, pp.441-450.
Fox G. A., and Metla R. 2005. Soil property analysis using principal components analysis, soil line, and regression models. Soil Science Society of America Journal, 69(6), 1782-1788.
Gee G.W., and Bauder J.M. 1986. Partical-size Analysis. In Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods. Agronomy Monogroph No. 9 (2nd Ed), American Society of Agronomy, Madison, WI. Pp 383-411.
Govaerts B., Sayre K. D., and Deckers J. 2006. A minimum data set for soil quality assessment of wheat and maize cropping in the highlands of Mexico. Soil and tillage research, 87(2), 163-174.
Jahany M. and Rezapour S. 2020. Assessment of the quality indices of soils irrigated with treated wastewater in a calcareous semi-arid environment. Ecological Indicators, 109, p.105800.
Havlin J.L., Beaton J.D., Tisdal S.L. and Nelson, W.L. 2005. Soil Fertility and Fertilizers an Introduction to Nutrient Management. 7th Ed. 528 P.
Hazelton P., and Murphy B. 2016. Interpreting soil test results: What do all the numbers mean?. CSIRO publishing.
Karkaj E. S., Sepehry A., Barani H., Motamedi J., and Shahbazi F. 2019. Establishing a suitable soil quality index for semi-arid rangeland ecosystems in northwest of Iran. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 19(3), 648-658.
Karlen D. L., Tomer M. D., Neppel J., and Cambardella C. A. 2008. A preliminary watershed scale soil quality assessment in north central Iowa, USA. Soil and Tillage Research, 99(2), 291-299.
MATLAB R2015b. 2015. Software for technical computing and model-based design. The Mach Works Ins, USA.
Mamehpour N Rezapour S, Ghaemian N. 2021. Quantitative assessment of soil quality indices for urban croplands in a calcareous-semiarid ecosystem. Geoderma, 382:114781
Masto R. E., Chhonkar P. K., Singh D., and Patra A. K. 2008. Alternative soil quality indices for evaluating the effect of intensive cropping, fertilisation and manuring for 31 years in the semi-arid soils of India. Environmental monitoring and assessment, 136(1), 419-435.
Mohammadi J., Khademi H., and Nael M. 2005. Study the variability of soil quality in selected ecosystems of central Zagros. JWSS-Isfahan University of Technology, 9(3), 105-120.
Nabiollahi K., Heshmat E., Mosavi A., Kerry R., Zeraatpisheh M., and Taghizadeh-Mehrjardi R. 2020. Assessing the influence of soil quality on rainfed wheat yield. Agriculture, 10(10), 469.
National Research Council. 1993. Soil and water quality: An agenda for agriculture. National Academies Press.
Nelson BW and Sommers LE, 1986. Total carbon, organic carbon and organic matter. Pp:539 - 577. In: Page L, Miller RH and Keeney DR (Eds) Methods of Soil Analysis. Part 2. Soil Science Society of America , Madison WI.
Olsen SR., and Sommers L. 1982. phosohorus. In: AL. Page: Methods of Soil Analysis, Agron. No. 9 Part2: Chemical and Microbiological Properties, (Ed.) Am. Soc.Agron., Madison, WI, USA.: 403- 430.
Page A.L. Miller R.H., and Keeney D.R. 1982. Methods of Soil Analysis, part2, Chemical and Microbiological Properties. American Society of Agronomy, Inc. Soil Science Society of Aamerica, Madison, WI.
Qi Y., Darilek J. L., Huang B., Zhao Y., Sun W., and Gu Z. 2009.“ Evaluating soil quality indices in an agricultural region of Jiangsu Province,” China. Geoderma, 149(3-4), 325-334.
Rezaee L., Moosavi A. A., Davatgar N., and Sepaskhah A. R. 2020. Soil quality indices of paddy soils in Guilan province of northern Iran: Spatial variability and their influential parameters. Ecological Indicators, 117, 106566.
Rezapour S., Nouri A., Jalil H. M., Hawkins S. A., and Lukas S. B. 2021. Influence of treated wastewater irrigation on soil nutritional-chemical attributes using soil quality Index. Sustainability, 13(4), 1952.
Shukla M. K., Lal R., and Ebinger M. 2006. Determining soil quality indicators by factor analysis. Soil and Tillage Research, 87(2), 194-204.
Sparks D.L., Helmke P.A., and Page.A.L.1996. Methods of Soil Analysis: Chemical Methods (No. 631.417/S736 V.3).
Stevenson B. A., McNeill S., and Hewitt A. E. 2015. Characterising soil quality clusters in relation to land use and soil order in New Zealand: An application of the phenoform concept. Geoderma, 239, 135-142.
Sun B., Zhou S., and Zhao Q. 2003. Evaluation of spatial and temporal changes of soil quality based on geostatistical analysis in the hill region of subtropical China. Geoderma, 115(1-2), 85-99.
US Salinity Laboratory. Saturated Soil Paste.1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. Agr. Handbook 60 .USDA.
Vasu D., Singh S. K., Ray S. K., Duraisami V. P., Tiwary P., Chandran P., ... and Anantwar S. G. 2016. Soil quality index (SQI) as a tool to evaluate crop productivity in semi-arid Deccan plateau, India. Geoderma, 282, 70-79.
Wilding L. P., and Dress L. R. 1983. Application of Geostatistics to Spatial Studies of Soil. Advances in Agronomy. Trangmar, BB RS Yost, and G. Uehara (Ed.), 38.
Yeilagi S., Rezapour S., and Asadzadeh F. 2021. Degradation of soil quality by the waste leachate in a Mediterranean semi-arid ecosystem. Scientific reports, 11(1), 1-12. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 411 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 357 |