تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 150 |
تعداد مقالات | 1,491 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,264,056 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,896,066 |
کمّیسازی تأثیر ویژگیهای خاک بر رواناب و هدررفت خاک از نوارهای کشت گندم دیم | ||
تحقیقات کاربردی خاک | ||
دوره 9، شماره 3، آذر 1400، صفحه 19-30 اصل مقاله (481.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
جلال حیدری* 1؛ علی رضا واعظی2؛ محمد امیر دلاور3 | ||
1دانشگاه زنجان/دانشکده کشاورزی/گروه خاکشناسی/زنجان | ||
2دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه زنجان | ||
3عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک متغیرهای مهمی در فرآیند تولید رواناب و رسوب هستند. این پژوهش با هدف شناسایی مهمترین ویژگیهای مؤثر خاک بر تولید رواناب و رسوب در نوارهای حاصل از کشت گندم دیم انجام گرفت. برای این منظور سه کشتزار دیم با شیب متوسط 15 درصد و تحت شرایط آیش در جنوبغربی استان کرمانشاه انتخاب شد. در هر زمین شیارهایی به طول پنج متر و عرض و عمق 30 سانتیمتر بهوسیله دستگاه ردیفکار ایجاد شد. برای بررسی تولید رواناب و هدررفت خاک، از جریانهایی با شدت 5/0 و 5/1 لیتر بر دقیقه به مدت 60 دقیقه در سه تکرار استفاده شد و مقدار رواناب و هدررفت خاک از شیارها اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که در هر دو شدت جریان، مقدار رواناب و هدررفت خاک همبستگی منفی و معنیدار با متغیرهای شن، رس، ماده آلی، نفوذپذیری و نسبت رس به سیلت داشتند (01/0p<) و در مقابل همبستگی مثبت و معنیدار با سیلت (01/0p<) و چگالی ظاهری خاک (05/0p<) داشتند. نتایج تجزیه رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که در شدت جریان 5/0 لیتر بر دقیقه با بهرهگیری از متغیرهای نسبت رس به سیلت، ماده آلی و نفوذپذیری خاک میتوان مقدار رواناب و هدررفت خاک از نوارهای کشت را بهترتیب با ضریب تعیین 94/0 و 81/0 برآورد نمود. همچنین در شدت جریان 5/1 لیتر بر دقیقه با استفاده از مقدار ماده آلی و نفوذپذیری خاک میتوان مقدار رواناب و هدررفت خاک را بهترتیب با ضریب تعیین 90/0 و 94/0 برآورد نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
توزیع اندازه ذرات؛ شدت جریان؛ رگرسیون خطی؛ نفوذپذیری خاک؛ محتوای ماده آلی | ||
مراجع | ||
Adekalu K.O., Olorunfemi I.A., and Osunbitan J.A. 2007. Grass mulching effect on infiltration, surface runoff and soil loss of three agricultural soils in Nigeria. Bioresource Technology, 98: 912-917.
Auerswald K., Fiener P., and Dikau R. 2009. Rates of sheet and rill erosion in Germany, A metaanalysis. Geomorphology, 111: 182-193.
Blake G.R., and Hartge K.H. 1986. Bulk Density. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 1, 2nd Edition. Agronomy Monograph, Vol. 9. American Society of Agronomy, Madison. PP. 363-375.
Brahim N., Blavet D., Gallali T., and Bernoux M. 2011. Application of structural equation modeling for assessing relationships between organic carbon and soil properties in semiarid Mediterranean region. International Journal of Environmental Science and Technology, 8 (2): 305-320.
Casermeiro M.A., Molina J.A., Caravaca M.T.D.L., Costa J.H., Massanet M.I.H., and Moreno P.S. 2004. Influence of scrubs on runoff and sediment loss in soils of Mediterranean Climate. Catena, 57: 91–107.
Chen Z., Xia Q., and Shi D. 2011, Soil surface crust characteristic and response feature. Journal of Soil and Water Conservation, 25(4): 6–11.
Ekwue E.I, Bharat C., and Samaroo K. 2009. Effect of soil type, peat and farmyard manure addition, slope and their interactions on wash erosion by overland flow of some Trinidadian soils. Bio systems Engineering, 102: 236-243.
Emadi M., Baghernejad M., and Memarian H.M. 2009. Effect of land-use change on soil fertility characteristics within water-stable aggregates of two cultivated soils in northern Iran. Land Use Policy, 26: 452–457.
Foltz R.B., Copeland N.S., and Elliot W.J. 2009. Reopening abandoned forest roads in northern Idaho, USA: Quantification of runoff, sediment concentration, infiltration, and interrill erosion parameters. Journal of Environmental Management, 90: 2542-2550.
Gee G.H., and Bauder J.W. 1986, Particle size analysis. (Ed.), Methods of Soil Analysis. Physical Properties. Soil Science Society of America, Madison, PP. 383-411.
Giménez R., Casalí J., Grande I., Díez J., Campo M.A., Álvarez-Mozos J., and Goni M. 2012. Factors controlling sediment export in a small agricultural watershed in Navarre, Spain. Agricultural Water Management, 14: 110, 1-8.
Haise H.R., Donnan W.W., Phelan j.T., Lawhon L.F., and Shockley D.G. 1956. The use of cylinder infiltrometers to determine the intake characteristics of irrigated soils. Publ ARS41 USDA. Agricultueral Resarch Service and Soil Conservation Service, Washington D.C.
Hieke F., and Schmidt J. 2013. The effect of soil bulk density on rill erosion - results of experimental studies. Zeitschrift für Geomorphologie, 57(2): 245 – 266.
Kavian A., Solimanik V., and Vahabzadeh G.H. 2011. The effect of soil properties on runoff and soil erosion in forest lands. Iranian Journal of Natural Resources, 24(3): 1-13.
Li J., Cai Q., and Sun L. 2010. Reviewing on factors and threshold conditions of rill erosion. Progress in Geography, 29(11): 1319–1325.
Masri Z., and Ryan J. 2006. Soil organic matter and related physical properties in a Mediterranean wheat-based rotation trial. Soil and Tillage Research, 87: 146–154.
Mazllom U., Emami H., Haghnia G.H. 2016. Prediction the soil erodibility and sediments load using soil attributes. Eurasian Journal of Soil Science, 5(3): 201-208.
McLean E.O. 1982. Soil pH and lime requirement. (Ed.), Methods of Soil Analysis. Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Madison, Wisconsin, USA. PP: 199-224.
Moreno-de lasHeras M., Nicolau J.M., and Espigares M.T. 2008. Vegetation succession in reclaimed coal mining slopes in a Mediterranean-dry environment Ecological Engineering, (34):168-178.
Page A.L. 1982. Method of soil analysis. Part 2: chemical and microbiological properties. Soil Science Society of American Madison, Wisconsin, USA.
Ran Q., Hong Y., Chen X., Gao J., and Sheng Ye. 2019. Impact of soil properties on water and sediment transport: A case study at a small catchment in the Loess Plateau. Journal of Hydrology, 574: 211-225.
Ran Q., Hong Y., Chen X., Gao J., and Ye S. 2019. Impact of soil properties on water and sediment transport: A case study at a small catchment in the Loess Plateau. Journal of Hydrology, 574: 211-225.
Rhoades J.D. 1996. Salinity: electrical conductivity and total dissolved solids, (Ed.), Methods of Soil Analysis. Part 3, chemical methods, Soil Science Society of America, Madison, Winsconsin, USA. P 417-436.
Santos F.L., Reis J.L., Martins O.C., Castanheria N.L., and Serralherio R.P. 2003. Comparative assessment of infiltration, runoff and erosion of sprinkler irrigation soils. Biosystems Engineering, 86: 355-364.
Shen N., Wang Z., Zhang Q., Chen H., and Wu B. 2019. Modelling soil detachment capacity by rill flow with hydraulic variables on a simulated steep loessial hillslope. Hydrology Research, 50(1):85-98.
Siegrist S., Schaub D., Pfiffner L., and Mader P. 1998. Does organic agriculture reduce soil erodibility? The results of a long- term field study on loess in Switzerland. Agriculture, Ecosystems and Environment, 69: 253–264.
Sumner M.E. 1993. Sodic soils: New perspectives. Aust. Journal of Soil Research, 31: 683-750.
Troeh F.R., Hobbs J.A., and Donhue R.L. 1999. Soil and water conservation- Productivity and environmental protection, Prentice Hall, New Jersey, 610 p.
Vaezi A.R., and Gharehdaghlli H. 2013. Quantification of rill erosion development in marl soils of Zanjan Roud watershed in north west of Zanjan. Iran. Journal of Water and Soil Science, 27: 872-881.
Vaezi A.R., Bahrami H.A., Sadeghi S.H.R., and Mahdian M.H. 2010. Modeling relationship between runoff and soil properties in dry-farming lands, NW Iran. Hydrol. Earth System Science Data Discussions, 7: 2577–2607.
Vaezi A.R., Gharedaghli H., and Marzvan S. 2016. The role of slope steepness and soil properties in rill erosion in the hillslopes (A case study: Taham Chai catchment, NW Zanjan). Journal of Soil and Water Conservation Research, 23(4):83-100.
Vaezi A.R., Hasanzadeh H., and Mohammadi M.H. 2013. Runoff variations in the soil textures samples in the plot scale under the same rainfall events. Iranian Journal of Soil and Water Research, 44(3): 243-253.
Vahabi J., and Nikkami D. 2008. Assessing dominant factors affecting soil erosion using a portable rainfall simulator. International Journal of Sediment Research, 23: 375-385.
Walkly A., and Black I.A. 1934. An examination of digestion methods for determining soil organic matter and a proposed modification of the chromic and titration. Soil Science Society of America Journal, 37: 29-38.
Yang J., Shi O., Cao S., 2008. Study on the critical erosion gradient by the hydrodynamics. Journal of Arid Land Resources and Environment, 22(5): 64–67.
Yang W., Zhou S., Asim B., Shengtian Y., Jianli D., and Fei W. 2019. Updated information on soil salinity in a typical oasis agroecosystem and desert-oasis ecotone: Case study conducted along the Tarim River, China. Science of The Total Environment, 719: 45-56. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,477 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,010 |