تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 150 |
تعداد مقالات | 1,491 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,263,898 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,895,941 |
تأثیر شیب سطح بر انتخابپذیری ذرات در فرسایش پاشمانی در خاکهای مختلف | ||
تحقیقات کاربردی خاک | ||
دوره 8، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 99-111 اصل مقاله (788.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مجید فرومدی* 1؛ علیرضا واعظی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان | ||
2استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
فرسایش پاشمانی نخستین نوع فرسایش آبی بوده که توسط ضربه قطرات باران بر سطح خاک ایجاد میشود. قطرات باران میتوانند ذرات خاک را از جا کنده و جابهجا کنند. انتقال ذرات در اثر پاشمان قطرات به عوامل متعددی از جمله نوع خاک و شرایط شیب بستگی دارد. اگرچه اطلاعاتی در مورد نقش این دو عامل در فرسایش پاشمانی در دسترس بوده اما انتخابپذیری ذرات در فرسایش پاشمانی موضوعی است که نیاز به بررسی بیشتر بهویژه در خاکهای منطقه نیمهخشک دارد. این پژوهش بهمنظور بررسی تغییرات فرسایش پاشمانی و انتخابپذیری ذرات در خاکهای مختلف تحت تأثیر شیب سطح انجام گرفت. برای این منظور آزمایش در سه خاک با بافت مختلف (لوم، لومرسی و لومرسشنی) در چهار شیب (صفر، 10، 20 و 30 درصد) تحت باران شبیهسازیشده با شدت ثابت 30 میلیمتر بر ساعت در سه تکرار در مجموع با 36 واحد آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. بر اساس نتایج بیشترین مقدار فرسایش پاشمانی در خاک لومرسی (07/105 گرم بر متر مربع در دقیقه) و کمترین مقدار آن در خاک لومرسشنی (28/80 گرم بر متر مربع در دقیقه) رخ داد. با افزایش شیب، شدت فرسایش پاشمانی افزایش یافت. بهطورکلی انتخابپذیری ذرات در اثر پاشمان تحت تأثیر بافت خاک، شیب سطح و برهمکنش آن دو قرار گرفت. سیلت حساسترین ذره به پاشمان بود، بهطوریکه حدود 57 درصد ذرات پاشمانیافته را در برگرفت و در مقابل شن با حدود شش درصد از سهم پاشمان، مقاومترین ذره به فرآیند پاشمان بود. در تمامی بافتها (بهجز بافت لوم) انتخابپذیری ذرات سیلت در سطوح مختلف شیب بیشتر از سایر ذرات بود. در خاک لوم انتخابپذیری ذرات رس بیشتر از ذرات سیلت بوده که علت این موضوع پایین بودن مقدار ذرات رس در نمونه اولیه خاک لوم بود. | ||
کلیدواژهها | ||
تخریب خاکدانه؛ توزیع اندازه ذرات؛ شبیهساز باران؛ ضربه قطرات باران | ||
مراجع | ||
References
Abdinezhad P., Feiznia S., and Peirovan H. 2013. Compare marl soil erodibility in Zanjan Province using simulators rain. Journal of Soil Research, 28(2): 408-419. (In Persian)
Asadi H., Moussavi A., Ghadiri H., and Rose C.W. 2011. Flow-driven soil erosion processes and the size selectivity of sediment. Journal of Hydrology, 406(1-2): 73-81.
Bafkar H.R., and Mojaradi A. 2007. Water and soil conservation. Razi University Press. Page 11-35. (In Persian)
Baliani A., and Vaezi A.R. 2017. The susceptibility of different texture soils to splash erosion under different rainfall intensity and antecedent water content. Journal of Water and Soil Conservation, 24(2): 67-85. (In Persian)
Baliani A., Vaezi A.R., and Emami H. 2018. Variability of splash erosion from slope gradient and soil properties. Iran-Watershed Management Science and Engineering, 12(41): 95-104. (In Persian)
Besharat F., and Vaezi A. R. 2015. Soil loss under simulated rainfall rainfall during events on runoff and soil loss under simulated rainfalls. Iranian Watershed Management Science and Engineering, 9(29): 9-18. (In Persian)
Blake G.R., and Hartge K.H. 1986. Bulk Density 1. Methods of Soil Analysis: Part 1 Physical and Mineralogical Methods. (methodsofsoilan1), pp. 363-375.
Bouyoucos G.J. 1962. Hydrometer method improved for making particle size analyses of soils 1. Agronomy journal, 54(5): 464-465.
Carter C.E., Greer J.D., Braud H.J., and Floyd J.M. 1974. Raindrop characteristics in south central United States. Transactions of the ASAE, 17(6): 1033-1037.
Cheng Q., Cai Q., and Ma W. 2008. Comparative study on rain splash erosion of representative soils in China. Chinese Geographical Science, 18(2): 155-161.
Duiker S.W., Flanagan D.C., and Lal R. 2001. Erodibility and infiltration characteristics of five major soils of southwest Spain. Catena, 45(2): 103-121.
Erskine W.D., Mahmoudzadeh A.H.M.A.D., and Myers C. 2002. Land use effects on sediment yields and soil loss rates in small basins of Triassic sandstone near Sydney, NSW, Australia. Catena, 49(4): 271-287.
Foroumadi M., and Vaezi A.R. 2017. Physical degradation and particle detachment capacity of rill in relation to rainfall intensity and raindrop impact in a marl soil. Journal of Water and Soil Science, 21(2): 263-277. (In Persian)
Ghezelseflu N., Boroghani M., and Soltani S. 2017. The effect of polyacrylamide for splash erosion control in rainfall different durations. Iranian Journal of Irrigation and drainage, 11(5): 763-771. (In Persian)
Gholami L., and Karimi N. 2018. Effect of rainfall duration and soil moisture on changes of splash erosion. Iran-Watershed Management Science and Engineering, 12(42): 91-101. (In Persian)
Goh T.B., Arnaud R.S., and Mermut A.R. 1993. Aggregate stability to water. Soil Sampling and Methods of Analysis, pp. 177-180.
Hasanzadeh, H., Vaezi, A.R., and Mohammadi, M.H. 2013. Variation of runoff in plot size in soil samples with different texture under rainfall simulated events. Iranian Journal of Soil and Water Research, 44(3): 245-254. (In Persian)
Honarbakhsh A., and Hayavi F. 2017. Experimental study of splash erosion in different soil textures using rainfall simulator. Quantitative Geomorphological research, 6(3): 151-162. (In Persian)
Kamalu C. 1994. The effect of slope length and inclination on the separate and combined actions of rainsplash and runoff. In Conserving soil resources: European perspectives. Selected papers from the First International Congress of the European Society for Soil Conservation. CAB INTERNATIONAL, pp. 143-149.
Kemper W.D., and Rosenau R.C. 1986. Aggregate stability and size distribution. pp. 425-442.
Khalili Moghadam B., Jabarifar M., Bagheri M., and Shahbazi E., 2015. Effects of land use change on soil splash erosion in the semi-arid region of Iran. Geoderma, 241: 210-220.
Kiani-Harchegani M., and Sadeghi S.H.R. 2017. Effects of consecutive storms on splash erosion components for two different rainfall intensities under laboratory conditions. Ecohydrology, 4(3): 837-846. (In Persian)
Kinnell P.I.A. 2005. Raindrop‐impact‐induced erosion processes and prediction: a review. Hydrological Processes: An International Journal, 19(14): 2815-2844.
Klute A., and Dirksen C. 1986. Hydraulic conductivity and diffusivity: Laboratory methods. Methods of soil analysis: part 1physical and mineralogical methods (methodsofsoilan1). pp. 687-734.
Lal R. 1990. Soil erosion in the tropics: principles and management. McGraw-Hill Inc. pp. 13-99.
Lal R. 2000. Physical management of soils of the tropics: priorities for the 21st century. Soil Science, 165(3): 191-207.
Mamedov A.I., Levy G.J., Shainberg I., and Letey J. 2001. Wetting rate, sodicity, and soil texture effects on infiltration rate and runoff. Soil Research, 39(6): 1293-1305.
Morgan R.P.C. 1978. Field studies of rainsplash erosion. Earth Surface Processes, 3(3): 295-299.
Page A.L. 1982. Method of soil analysis. Part 2: chemical and microbiological properties. Soil Science Society of American Madison. Wisconsin. USA. pp. 125-141.
Refahi H.G. 2007. Water erosion and conservation. Tehran University Press. pp. 27-132. (In Persian)
Steiner K.G., and Williams R. 1996. Causes of soil degradation and development approaches to sustainable soil management. Weikersheim, Germany: Margraf Verlag. 93 p.
United States. Department of Agriculture. 1972. Soil survey laboratory methods and procedures for collecting soil samples. US Government Printing Office. pp. 44-96.
Vaezi A.R. 2014. Modeling runoff from semi-arid agricultural lands in Northwest Iran. Pedosphere, 24(5): 595-604.
Vaezi A.R., Abbasi M., Keesstra S., and Cerdà A. 2017. Assessment of soil particle erodibility and sediment trapping using check dams in small semi-arid catchments. Catena, 157: 227-240.
Vaezi A.R., and Gharehdaghli H. 2013. Quantification of rill erosion development in Marl soils of Zanjanroud watershed in North West of Zanjan, Iran. Journal of Water and Soil, 27(5): 872-881. (In Persian)
Valette G., Prévost S., Lucas L., and Léonard J. 2006. SoDA project: A simulation of soil surface degradation by rainfall. Computers and Graphics, 30(4): 494-506.
Vilayvong K., Yasufuku N., and Ishikura R. 2016. Rainfall-induced soil erosion and sediment sizes of a residual soil under 1D and 2D rainfall experiments. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 218: 171-180.
Walkley A., and Black I.A. 1947. Determination of organic matter in the soil by chromic acid digestion. Soil Science, 63: 251-264.
Walling D.E. 1988. Erosion and sediment yield research some recent perspectives. Journal of Hydrology, 100(1-3): 113-141.
Yao J.J., Cheng J.H., Zhou Z.D., Sun L., and Zhang H.J. 2018. Effects of herbaceous vegetation coverage and rainfall intensity on splash characteristics in northern China. Catena, 167: 411-421.
Zhao L., Liang X., and Wu F. 2014. Soil surface roughness change and its effect on runoff and erosion on the Loess Plateau of China. Journal of Arid Land, 6(4): 400-409. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,569 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,127 |