ارزیابی کارایی لاین‌های خالص آفتابگردان روغنی (Helianthus annuus L.) از لحاظ جذب و مصرف فسفر خاک

رسول زاده, مریم; درویش زاده, رضا; سپهر, ابراهیم; علیپور, هادی

تعداد نشریات	13
تعداد شماره‌ها	161
تعداد مقالات	1,595
تعداد مشاهده مقاله	2,574,200
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	2,139,004

	ارزیابی کارایی لاین‌های خالص آفتابگردان روغنی (Helianthus annuus L.) از لحاظ جذب و مصرف فسفر خاک
تحقیقات کاربردی خاک
دوره 8، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 143-157 اصل مقاله (695.51 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
مریم رسول زاده¹؛ رضا درویش زاده^* ²؛ ابراهیم سپهر³؛ هادی علیپور¹
¹گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه.
²گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
³دانشگاه ارومیه
چکیده
فسفر بعد از نیتروژن، مهم‌ترین عنصر غذایی ضروری و پرمصرف مورد نیاز گیاه بوده و مهم‌ترین نقش را در تولید و انتقال انرژی دارد. در آزمایشی کارایی جذب و مصرف فسفر 100 لاین خالص آفتابگردان روغنی جمعآوری شده از نقاط مختلف جهان، در دو شرایط بهینه و کمبود فسفر قابل جذب، بر اساس طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار، در شرایط گلدانی ارزیابی گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد لاینها از لحاظ وزن خشک بخش هوایی، مقدار و غلظت فسفر کل، شاخص پاسخ به کود، شاخص های کارایی جذب و مصرف فسفر و شاخص کارایی محاسبه شده فسفر تفاوت معنیداری دارند. میانگین شاخص کودپذیری برای لاینهای آفتابگردان برابر 4/47 بود. دامنه این شاخص از 7/4 تا 7/266 گرم متغیر بود. میانگین شاخص کارایی جذب فسفر برای لاینهای آفتابگردان برابر 38/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدست آمد. دامنه این شاخص بین 08/0 تا 79/0 متغیر بود. میانگین کارایی مصرف فسفر برای لاینهای آفتابگردان روغنی در شرایط کمبود فسفر برابر 67/2 و در شرایط بهینه فسفر برابر با 35/1 گرم ماده خشک بر میلی‌گرم فسفر بود. دامنه این شاخص از 11/1 تا 11/6 گرم ماده خشک بر میلیگرم فسفر متغیر بود. دامنه تغییرات شاخص کارایی فسفر بین 3/38 تا 2/90 درصد بود. بر اساس شاخصهای اندازه‌گیری شده لاینهای 1، 73، 2، 8، 34، 46، 47، 70 و 89 به عنوان لاینهای فسفر-کارا و لاینهای 45، 56، 95، 11، 12، 27، 52، 71، 73، 78 و 94 لاینهای فسفر-ناکارا معرفی می شوند. لاین‌های فسفر-کارا می‌توانند پتانسیل بالقوه‌ای در تولید ارقام هیبرید فسفر-کارا در پروژه‌های به نژادی فراهم آورند.
کلیدواژه‌ها
آفتابگردان؛ تنش غیر زیستی؛ ژنوتیپ فسفر-کارا؛ کمبود فسفر

مراجع
_{Akhtar M.S., Oki Y. and Adachi T. 2009. Mobilization and acquisition of sparingly soluble P-sources by Brassica cultivars under P-starved environment I. Differential growth response, P-efficiency characteristics and P-remobilization. Journal of Integrative Plant Biology, 51(11): 1008–1023.} _{Ali Ehyaei M, Behbehani Zadeh AA. 1993. Methods of Soil Chemical Analysis. Technical Publication No. 893. Soil and Water Research Institute of Agricultural Extension and Education, Tehran. Iran. (In Persian)} _{Anonymous. 1999. Yield and economic responses to phosphorus. Better Crops, 83(1): 3- 40.} _{Bagherzadeh K. 1998. Effect of NPK on the phenolic thyme essential oil content and composition at the flowering stage. MSc. Thesis in Plant Science, University of Isfahan. (In Persian)} _{Balemi T. 2009. Effect of phosphorus nutrition on growth of potato genotypes with contrasting phosphorus efficiency. African Crop Science Journal, 17(4): 199 – 212.} _{Batten G.D. 1992. A review of phosphorus efficiency in wheat. Plant and soil, 146(1-2): 163-168.} _{Gahoonia T.S. and Nielsen N.E. 1996. Variation in acquisition of soil phosphorus among wheat and barley genotypes. Plant and Soil, 178(2): 223-230.} _{Grotz N. and Guerinot M.L. 2002. Limiting nutrients: an old problem with new solutions? Current Opinion in Plant Biology, 5: 158-163.} _{Gunes A., Inal A., Alpaslan M. and Cakmak I. 2006. Genotypic variation in phosphorus efficiency between Wheat cultivars grown under greenhouse and field conditions. Soil Science and Plant Nutrition, 52: 470- 478.} _{Hajiboland R., Radpour E. and Pasbani B. 2014. Influence of phosphorus deficiency on drought stress tolerance in two tomatoes (Solanum lycopersum L.) cultivars. Journal of Plant Research, 27(5): 788-803. (In Persian)} _{Heuer S., Gaxiola R., Schilling R., Herrera-Estrella L., Lopez-Arredondo D., Wissuwa M., Delhaize E. and Rouached H. 2017. Improving phosphorus use efficiency: a complex trait with emerging opportunities. The Plant Journal, 90: 868-885.} _{Hawkesford M., Horst W., Kichey T., Lambers H., Schjoerring J., Møller I.S. and White P. 2012. Functions of macronutrients. In: Mineral Nutrition of Higher Plants. Marschner P. (Ed.). Third edition, Elsevier, pp. 135-189.} _{Iranshahr, E. and Sepehr, E. 2012. Evaluation of Phosphorus Acquisition and Utilization Efficiency of Wheat Genotypes in Rock Phosphate. Journal of Water and Soil, 26(4): 968-978. (In Persian)} _{Kazemi F. 2002. Effects of water stress and nitrogen on the growth of mineral elements content in plant tissue and cumin oil. MSc.Thesis in Plant Sciences, University of Tabriz. (In Persian)} _{Liao M.T., Hocking P.J., Dong B., Delhaize E. and Ryan P.R. 2005. Screening for genotypic variation in phosphorus uptake efficiency in cereals on Australian soils. Plant Nutrition for Food Security, Human Health and Environmental Protection, Li (Ed.). Tsinghua University Press: Beijing, China. Pp. 114-115.} _{Lipp A.G. and Goodall D.W. 1958. Nutrient interactions and deficiency diagnosis in the lettuce iv. phosphorus content and response to phosphorus. Australian Journal of Biological Sciences, 11(1): 30-44.} _{López-Valdez F., Fernández-Luqueño F., Luna-Suárez S. and Dendooven L. 2011. Greenhouse gas emissions and plant characteristics from soil cultivated with sunflower (Helianthus annuus L.) and amended with organic or inorganic fertilizers. Science of the Total Environment, 412-413: 257–264.} _{Lynch J.P. 2011. Root phenes for enhanced soil exploration and phosphorus acquisition: tools for future crops. Plant Physiology, 156(3): 1041-1049.} _{Maharajan T, Ceasar S.A., Krishana T.P. A., Ramakrishnan M., Duraipandiyan V., Abdulla A.D.N. and Ignacimuthu S. 2018. Utilization of molecular markers for improving the phosphorus efficiency in crop plants. Plant Breeding, 137: 10-26.} _{Mardani Nejad Sh., Khaldbrin B., Sadat Y.A., Morad Shahi A. and Vazir Pur M. 2001. Effect of ammonium nitrate on the shoots and essential oil in lavender. The National Herb Conference, 57-59. (In Persian)} _{Marschener H. 1998. Role of root growth, arbuscular mycorrhiza, and root exudates for the efficiency in nutrient acquisition. Field Crops Research, 56(1-2): 203-207.} _{Mikanova O. and Novakova J. 2002. Evaluation of the P-solubilizing activity of soil microorganisms and its sensitivity to soluble phosphate. Rostlinná Výroba, 48: 397-400.} _{Musavi R. and Sepehr E. 2013. Phosphorus efficiency of some barley genotypes in the presence of phosphate-solubilizing microorganisms. Journal of Science and Technology of Greenhouse Culture, 4(4): 27-40} _{Osborne L.D. and Rengel Z. 2002a. Genotypic differences in wheat for uptake and utilization of P from iron phosphate. Australian Journal of Agricultural Research, 53(7): 837-844.} _{Osborne L.D. and Rengel Z. 2002b. Screening cereals for genotypic variation in efficiency of phosphorus uptake and utilization. Australian Journal of Agricultural Research, 53(3): 295-303.} _{Ozturk L., Eker S., Torun B. and Cakmak I. 2005. Variation in phosphorus efficiency among 73 bread and durum wheat genotypes grown in a phosphorus-deficient calcareous soil. Plant and Soil, 269(1-2): 69-80.} _{Plaxton W.C. and Tran H.T. 2011. Metabolic adaptations of phosphate-starved plants. Plant Physiology, 156(3): 1006-1015.} _{Rahimi-Moghaddam S., Najafi Noori F. and Eyni Nargeseh H. 2019. The effect of arbuscular mycorrhizal fungi on morphophysiological characteristics of Maize (Zea mays L.) in different levels of phosphate fertilizer. Applied Soil Research, 7(1): 122-131.} _{Rasouli Sadaghiani M.H., Vahedi R., Mashayekhi M., Barin M. 2020. Distribution of phosphorus forms in calcareous soils incubated with phosphate solubilizing fungi. Applied Soil Research, 8(2):70-81.} _{Schachtman D.P., Reid R.J. and Ayling S.M. 1998. Phosphorus uptake by plants: from soil to cell. Plant Physiology, 116: 447-453.} _{Scott D.P.J.B., Charlos A.Mc. and Curtis J.R. 1995. Nutrient-use efficiency: a litterfall index, a model, and a test along a nutrient-availability gradient in North Carolina peatlands. University of Chicago Press.} _{Sepehr E., Malakouti M.J., Kholdebarin B., Samadi A. and Karimian N. 2009. Genotypic variation in P efficiency of selected Iranian cereals in greenhouse experiment. International Journal of Plant Production, 3(3): 17-28.} _{Shahbazi K. and Besharati H. 2013. Overview of agricultural soils fertility status. Journal Management System, 1(1): 1-15.} _{Shoghi-Kalkhoran S., Ghalavand A., Modarres-Sanavy S.A.M., Mokhtassi-Bidgoli A. and Akbari P. (2013). Integrated fertilization systems enhance quality and yield of sunflower (Helianthus annuus L.). Journal of Agricultural Science and Technology, 15:1343-1352.} _{Veneklaas E.J., Lambers H., Bragg J., Finnegan P.M., Lovelock C.E., Plaxton W.C., Price C.A., Scheible W.R., Shane M.W., White P.J. and Raven J.A. 2012. Opportunities for improving phosphorus use efficiency in crop plants. New Phytologist, 195: 306-320.} _{Wang W., Ding G.D., Philip John White P.J., Wang X.H., Jin K.M., Xu F.S. and Shi L. 2019. Mapping and cloning of quantitative trait loci for phosphorus efficiency in crops: opportunities and challenges. Plant Soil, 439: 91-112.} _{Westerman R.L. 1990. Soil Testing and Plant Analysis. 3rd edition. American Society of Agronomy and Soil Science of America, Madison, Wisconsin.} _{Williams L.E. 2000. Fertilizer use efficiency and influence of rootstock on uptake and accumulation of nutrients in Winegrapes grown in the coastal valleys of California. Proc. Fert. Res. Educ. Prog. Conf., 8th, Tulare. 14 Nov 2000. Calif. Dept. Food Agric. Fert. Res. Educ. Prog., Sacramento.} _{White P.J., Broadley M.R. and Gregory P.J. 2012. Managing the nutrition of plants and people. Applied and Environmental Soil Science, 2012: 104826.} _{Yu X., Liu X., Zhu T.H., Liu G.H. and Mao C. 2012. Co-inoculation with phosphate-solubilizing and nitrogen-fixing bacteria on solubilization of rock phosphate and their effect on growth promotion and nutrient uptake by walnut. European Journal of Soil Biology, 50: 112-117.} _{Zeinali H.‚ Bagheri Kholanjani M. ‚ Golparvar M.R.‚ Jafarpour M. and Shirani Rad A. H. 2008. Effect of different planting time and nitrogen fertilizer rate on flower yield and its components in Gernan Chamomille (Matricaria recutita). Iranian Journal of Crop Sciences, 10(3): 220-230. (In Persian)}
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,639 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,195

پیوندهای مفید

آمار

ارزیابی کارایی لاین‌های خالص آفتابگردان روغنی (Helianthus annuus L.) از لحاظ جذب و مصرف فسفر خاک